فرهنگ نامه جانوران در ادب پارسی

نویسنده: منیژه عبدالهی
ناشر: پژوهنده
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 1200
اندازه کتاب: وزیری گالینگور روکشدار - سال انتشار: 1381 - دوره چاپ: 1 

کمیاب - کیفیت : نو ؛ لبه روکش کتاب سائیدگی مختصری دارد

مروری بر کتاب 

بر پایه واژه‌شناسی،اساطیر، باورها، زیبایی‌شناسی و ...

در پیشینه و پشتوانهٔ فرهنگ و ادب فارسی، آثار نسبتاً فراوانی وجود دارد که به نحوی از حیوانات و پرندگان استفاده کرده‌اند، و می‌توان پیش از هر چیز، از افسانهٔ منظوم درخت آسوریک، که شرح مناظرهٔ یک درخت و یک بز به زبان پهلوی است، نام برد. پس از ترجمهٔ کتاب پنچه تنترا از زبان سانسکریت و پس از آن به فارسی، آثار زیادی نوشته شده که حیوانات و جانوران در آن نقش داشته‌اند. البته بسیاری از این آثار را نمی‌توان فابل دانست؛ ولی به دلیل بهره گیری از شخصیت و نقش حیوانات، آن‌ها از توجه و اقبال بیشتری برخوردار بوده‌اند.

نماد و نمادپردازی از دیرباز در میان اقوام و قشرهایمختلف رایج بوده است وهرگروه برای بیان عقاید ودیدگاه های خویش از زبان رمز و نماد ، بهره های فراوان جسته است؛ امّا مطالعات دقیقی در این باره در ادبیات فارسی تا حدود پنجاه سال پیش انجام نگرفته است. پس از روی آوردن برخی از روانشناسان از جمله فروید ویونگ به این عرصه بود که نماد و نمادپردازی یکی از رویکردهای جدید در مطالعه آثار ادبی شد.

در میان آثار بزرگ ادب فارسی بیشترین مطالعه در مورد نماد، بر روی آثار ادبی عرفانی صورت گرفته است؛ چنان که کتاب با ارزش رمز و داستان های رمزی در ادب فارسی از استاد پورنامداریان گواهی موثق بر این ادعاست. دو کتاب:«کلیله ودمنه»و«مرزبان نامه» با غنای نمادینی که دارند، آن چنان که شایسته وبایسته باشد، مورد بررسی قرار نگرفته اند. اگر هم تحقیقاتی در مورد این دو کتاب انجام گرفته، بیشتر به بررسی صناعات ادبی این دو کتاب در قالب و یا دیدگاه نثر فنّی ادبی بوده است. 

در ادبیّات عرفانی ما گاهی جانور یا جانورانی را نماد نفس امّاره قرار داده‌اند و داستان یا حکایتی را بر پایة آن بیان کرده‌اند که فهم معنی آن داستان و حکایت بدون توجّه به اینکه آن جانور در معنی نمادین به کار رفته، دشوار به نظر می‌رسد. ضرورت دارد که این نمادها آشکار شوند و ویژگی‌های آنها تبیین گردد. ...