- موجودی: موجود
- مدل: 204431 - 116/4
- وزن: 0.60kg
فربه تر از ایدئولوژی
نویسنده: عبدالکریم سروش
ناشر: صراط
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 381
اندازه کتاب: وزیری - سال انتشار: 1388 - دوره چاپ: 10
کیفیت : درحد نو
مروری بر کتاب
سروش در کتاب «فربه تر از ایدئولوژی»، استدلالی را برای ابطال ایده ی «علوم انسانی اسلامی» اقامه میکند که پیش از او، برخی متفکران غربی از آن سخن گفته اند. او معتقد است که علم- از جمله علوم انسانی- از واقعیتهای خارجی حکایت میکند که تابع اراده و تمایل ما نیستند و وجود مستقلی از ما به عنوان فاعل شناسا- دارند، در حالی که کسانی که به دنبال ایدئولوژیک کردن علم هستند، در واقع، میخواهند «عقاید ذهنی» خود را بر «حقایق عینی» تحمیل کنند و نوعی «علم انشایی» - و نه «علم اخباری» - وضع کنند. «علم انشایی»، در حقیقت، «علم» نیست؛ زیرا آرمانها و توقعهای ما، الزاماً واقعیت های جهان خارج را بازگو و حکایت نمیکند.
سروش مینویسد:«در جوامع ایدئولوژیک،صورت ایدئولوژیک دادن به همهی امور، دامنه اش تا علوم(و بالاخص علوم انسانی) هم میکشد. کسانی گمان میبرند که قوانین جهان و جامعه هم میتواند صورت ایدئولوژیک پیدا کند و دنبال فلسفهی حزبی (یا ایدئولوژیک) و جامعه شناسی ایدئولوژیک میگردند. لنین آشکارا چنین میگفت و پاره ای از هموطنان ما نیز چنین میاندیشند. غافل از این که قوانین جهان و جامعه، قبل از آن که ایدئولوژی در جهان باشد، بوده اند و از پیش خود، صورت و ماهیتی دارند و جزو امور اختیاری و مصنوع نیستند که هر کس آنها را مطابق میل خود بسازد.»
به بیان دیگر، داستان «علم» با داستان «ایدئولوژی» تفاوت دارد. «ایدئولوژی» محصول اندیشههای آرمانی و مطلوب ما است که بسیاری از اوقات، «واقعیت خارجی» را در آغوش نگرفته اند؛ یعنی صورت «مطلوب» را روایت میکنند نه صورت «موجود» را، اما از آن سو، «علم» در پی شناخت «واقعیات خارجی» به گونه ای مستقل و مجزا از خواسته ها و گرایشهای ما است.