فتنه باب

فتنه باب

نویسنده: اعتضاد السلطنه
به کوشش: عبدالحسین نوایی
ناشر: بابک
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 312
اندازه کتاب: رقعی سلفون - سال انتشار: 1351 - دوره چاپ: 2

کمیاب - کیفیت : در حد نو _ نو

مروری بر کتاب 

…در ایامی که در زنجان بودم و تالیف کتاب فلک السعادة را نیز در آنجا نمودم ، شنیدم از یکی از اهالی زنجان که می گفت : لشکر اسلام ( منظور سپاه قاجاریه هست ) به قدری از لشکر بابیه در هراس بودند که شبی دو هزار نفر در یکی از سنگر هایی که از نی و چوب مرتب شده بودند ، بودند . در این ضمن محض عبور گربه ای صدایی از آن نی ها برخاست .این دو هزار نفر همچون گمان کردند که لشکر بابیه است . تمام رو به فرار نهادند و سه روز این سنگر خالی بود .

بعد از آن که تحقیق نمودند که گربه است مراجعت نمودند . و نیز شنیدم که در فنون جنگ و لشکرکشی مهارت زیادی داشت ( منظور ملا محمد علی از سرداران باب است ) چنانکه دیواری که مابین او و لشکر اسلام مانع بوده ، حکم می داد تا آن دیوار را به اصطکاک سنگ آسیاب چنان نازک می نمودند که به واسطه حرکت جزئی خراب می شد و بعد یک دفعه آن را خراب کرده و لشگر را هدف گلوله می ساخت و نیز شنیدم از میرزا تقی خان (امیرکبیر) که می گفت : اگر ملا محمد علی دست از این مذهب ( بابیت ) بر می داشت او را رئیس لشکر می نمودم . زیرا که در فنون و شیوه های جنگی همانندی نداشت ...

در حوزه علمیه عراق، فردی صوفی مسلک بود به نام شیخ احمد احصایی که شاگرد جنجالی وی شخصی به نام سید کاظم رشتی بوده است.سید کاظم رشتی، فرقه شیخیه را بنیان نهاد که یکی از مبانی آن، اعتقاد به رکن رابع بود و این اعتقاد کم کم زمینه ساز مسئله بابیت شد.

سید کاظم دو شاگرد داشت: یکی حاج محمدکریم خان کرمانی که فرقه شیخیه را بعدها در کرمان رشد و توسعه داد؛ و شاگرد دیگرش علی محمد باب بوده است. علی محمد باب فرقه بابیت را پایه گذاری کرد. او مسئله رکن رابع را به افراط رساند و مسئله باب بودن خود را مطرح ساخت.

حمایت استعمار و تضعیف روحیه ملی بعد از ترکمنچای، در پیشرفت اولیه کار وی مؤثر بوده است. از آثار او کتابی به نام بیان است. از خدمات بزرگ امیرکبیر، به دار آویختن سید علی محمد باب بود.فتنه باب از 1260هـ. ق. (در زمان محمدشاه) آغاز شد و در زمان امیرکبیر به اوج خود رسید. امیرکبیر بعد از فتوای علما مبنی بر واجب القتل بودن باب، او را اعدام کرد.