کتاب ابتدا به تاریخچه پیدایش عکاسی در جهان می پردازد و سپس ورود عکاسی به ایران را مورد بررسی قرار می دهد و در ادامه ورود عکاسی به استان خراسان را مورد توجه قرار داده و به تفصیل آن را بیان می دارد.
عکس های تاریخی که پس از متون به نمایش درآمده اند دارای موضوعات مختلفی هستند که توضیحات آنها در انتهای کتاب به طور کامل درج شده.

در این مجموعه ذکر چند نکته ضروری است :
-دوره تاریخی مورد نظر دوره قاجار و اول دوره پهلوی است.
-سیر جریانات بر اساس تاریخ است.
-بخش تولد در عکاسی خلاصه ای از مقاله ژرژ سادول از جلد سوم کتاب «روش های پژوهش در تاریخ است».
-بخش ورود عکاسی به ایران نقل به معنی از کتاب «سرآغاز عکاسی در ایران» است‎.

نخستین عکس های ایران و خراسان را لوییجی پشه بین سال های ۱۸۴۸ تا ۱۸۶۱ گرفته است که در موزه متروپولیتن نیویورک نگهداری می شود. او عکسی از مقبره نادرشاه است( درستی نام محل را محققان ایرانی رد کرده اند).اما در سفرنامه خانیکف جغرافی دان و سیاح روسی که در سال ۱۲۷۴ قمری به همراه دو نقشه بردار به خراسان آمده، نقاشی هایی وجود دارد که آ.دوبار نقاش فرانسوی از روی عکس های آلبوم خانیکف کشیده است.

همچنین بنا به تحقیق ایرج افشار هانری دوکولیف دوبلاکویل در سال های ۱۸۶۰ تا ۱۸۶۱ در ایران بوده و در مقاله ای که از او در توردومند چاپ شده، طرح هایی که از عکس های او نقاشی شده بود، چاپ شده است. نسرین ترابی مساله حضور دوبلاکویل در ایران و احتمال گرفتن عکس هایی از ایران را توسط او پی گیری نکرده، در حالی که عکس هایی از این نقاشی ها در آرشیو علی خادم بوده و نمونه هایی از آن در آرشیوهای خصوصی وجود دارد.

نخستین عکاس ایرانی که از مشهد عکاسی کرده آقا رضا عکاسباشی، اولین عکاسباشی دربار ناصرالدین شاه است که در سفر او و بیست هزار نفر از همراهانش در سال ۱۲۸۳ قمری به مشهد حضور داشته است. او در این سفر شش ماهه عکس هایی از آبادی های بین راه، اردوی همایونی در منازل بین راه، رجال شهرهای بین راه و حرم مطهر و صحن های مختلف آن گرفته است.

قابل توجه است که در هیچکدام از عکس های سفر به مشهد ناصرالدین شاه حضور ندارد. از جالب ترین عکس های این دوره عکس حاج ملا هادی سبزواری است که نظرات او مورد استناد بسیاری از فقهای فعلی است. هجده سال بعد در ۱۳۰۰ قمری در سفر دوم ناصرالدین شاه به مشهد، منوچهر خان عکاسباشی همراه اردو بوده است. ترابی در تحقیق خود عکس یا عکس های دیگری از فاصله دو سفر ناصرالدین شاه به مشهد نیافته است. اکثر تصاویر این سفرها را ناصرالدین شاه در سال ۱۳۰۸ قمری زیرنویسی کرده است.

در سال ۱۳۰۸ شاه عبدالله قاجار سرتیپ عکاس مخصوص و معلم دارالفنون را مامور گرفتن عکس از سرحدات خراسان می کند. از عکس های این ماموریت ۱۵۰ عکس از سرحدات و ۱۷۸ عکس از شهر و اطراف آن در آلبوم های کاخ گلستان موجود است. به نظر نویسنده این عکس ها نگرش عکاس را به عنوان یک محقق به خوبی نشان می دهد.

فهرست

پیشگفتار
بخش اول- گفتاری درباره خراسان و پیدایش شهر مشهد
بخش دوم- تولد عکاسی در دنیا
بخش سوم- ورود عکاسی به ایران
بخش چهارم- ورود عکاسی به مشهد
بخش پنجم- عکاسی زیارتی
بخش ششم- توضیحات ب
خش هفتم- تصاویر
فهرست تصاویر
فهرست اعلام
فهرست اماکن و شهرها
کتاب نامه‎