عطا و لقای نیما یوشیج

عطا و لقای نیما یوشیج

نویسنده: مهدی اخوان ثالث
ناشر: زمستان
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 167
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1376 - دوره چاپ: 1

مروری بر کتاب 

نیما به این اعتبار که شعرش در قلمرو شعر ناب و بری از آمیختگی و آلودگی است و سرشار از عصمت و صفای روستایی،به باباطاهر می ماند؛ مخصوصا حساسیت و سوز سخنش، و به این اعتبار که در کنه اعراض تصاویر و تماثیل و واقعیات عینی، جوهر شعرش متکی به قائمه ی فکری و عمق درد های بشری است و جهان بینی دارد، به خیام می ماند، البته بی قاطعیت و صراحت خیام که از لطائف هنر اوست ، بلکه با الهامی غالبا معتدل، و این ابهام زائیده ی همان بیان تمثیلی و تویه دار و عینی اوست.

... مردمي كه هنگام گذشتن از خيابان... كار و رفتارشان را رها مي‏كنند و نيم ساعت به تماشاي استخان بندي و كوه‏ پولادين يك كاخ بلند بالا مي‏ايستند و از تعجب و شعف نيششان تا بناگوششان باز مي‏شود، اما از كاخ عظيمي كه ‏فردوسي پي افكنده حيرتي ندارند، زيرا عظمتش را درك نمي‏ كنند و شگفت شان را جلب نمي‏ كند و كارستاني كه‏ نيمايوشيج كرده است حتي لحظه ‏اي ايشان را به تأمل سودمند و زاينده وا نمي‏ دارد، چه جوان و چه پيرشان، يك چنين‏ تيراژ گيرم پنج ميليوني به چه درد مي‏ خورد و به چه كار مي‏ آيد و چه گرهي از كلاف سردرگم و كور فرهنگ امروز ما مي‏ گشايد؟!... 

... وقتي پاي تخييل و خلق شعري و آفرينش هنري در ميان باشد، ديگر بيهوده و پرت است و نشنيدني، چند و چون و ماجرا كردن هايي از قبيل آنچه اديبچه ‏هاي متحجر و بي ذوق كه روحشان تصلب آهنين پيدا كرده است و پاي از حدود سنت هاي متعارف و سوابق معهود بيرون نمي‏ خواهند گذاشت. متحجراني كه مبتلا به تصلب شرايين روح و ذوق ‏هستند، كه خداشان شفا دهاد، شفا دادني...

شعر نیما دو ساخت دارد. یکی، ساخت صورت است که به موضوع زبان و لحن واژگان و ساختار نحوی و موسیقی مربوط می‌شود و دیگری ساخت معناست که حس، شهود، عاطفه، عنصر تخیل و از همه مهم‌تر ابهام را شامل می‌شود. ابهام ذاتی، قریحی و درونی شعر نیما ساخت معنا را ایجاد می‌کند و وقتی با شعر نیما رودررو می‌شوید، غیر از آن خصلت‌های خاص غیرقابل تردید زبان نیما، با ابهامی مواجه می‌شوید که با یک‌بار خواندن ممکن است قانع نشوید و شاید شعر را دریافت نکنید و ناگزیر باشید که چندین بار بخوانید و تامل و تفکر کنید.