عرایس الحدیث او المکنون فی حقایق الکلم النبویه

عرائس الحدیث

نویسنده: ابومحمد روزبهان بقلی فسایی شیرازی
تصحیح و تعلیق: علی امینی نژاد , علی صدرایی خویی
ناشر: پژوهشکده باقرالعلوم
زبان کتاب: عربی - مقدمه فارسی
تعداد صفحه: 488
اندازه کتاب: وزیری سلفون - سال انتشار: 1389 - دوره چاپ: 1

کمیاب - کیفیت : نو ؛ لبه جلد سائیدگی مختصری دارد

مروری بر کتاب

او المکنون فی حقایق الکلم النبویه

این اثر به خوبی نگرش عارفان بر احادیث نبوی، و نحوه تفسیر و تأویل آنها را نشان می دهد. در این کتاب حدود ٣٧٦ حدیث از کلمات حضرت پیامبر(ص)، شرح و تفسیر عرفانی شده که در نوع خود بی نظیر است. ویژگی مهم این اثر آن است که دربردارنده بیشتر احادیث عرفانی است که در کتاب های عارفان به آنها استناد می شود و دیگر آنکه در نقل این احادیث از مصادر شیعه و سنی هر دو بهره جسته و در حقیقت این اثر تلاشی در راستای نزدیک کردن نظرات شیعه و اهل سنت، نسبت به احادیث معرفتی نبوی بوده است.

ابو محمد روزبهان بن ابی نصر بن روزبهان بقلی فسایی شیرازی نویسنده این کتاب معروف به روز بهان بقلی و شیخ شطاح فارس، از عارفان دانشمند سده ششم و هفتم هجری قمری بوده است. کتاب عرائس الحدیث یا المکنون فی حقائق الکلم النبویه در بردارنده بیشترین تعداد احادیث عرفانی است که در کتابهای عارفان به آنها استناد می شود.

روزبهان درنقل این احادیث از مصادر شیعه و سنی هر دو بهره جسته و در حقیقت این اثر تلاشی در جهت نزدیک کردن نظرات شیعه و اهل سنت، نسبت به احادیث معرفتی نبوی بوده است. این اثر به خوبی نگرش عارفان بر احادیث نبوی، و نحوه تفسیر و تأویل آنها را نشان می دهد و در حدود 376 حدیث از کلمات حضرت پیامبر (ص) شرح و تفسیر عرفانی شده، که در نوع خود بی نظیر است.

مقدمه مصحح، مقدمه المحشی، خطبۀ الکتاب، سبب تألیف الکتاب، القسم الاول:
ما قاله المصنف فی تفسیر الحادیث النبویۀ، القسم الثانی: حدیث الاغانۀ و بیان اقوال المشایخ فی شرحه، القسم الثالث: کلمات المشایخ فی شرح بعض الاحادیث النبویه ، کلمات سهل بن عبدالله التستری، کلمات عبدالرحمن السلمی فی تفسیر حدیث الصوم لی، کلمات بعض المشایخ فی تفسیر بعض الأحادیث، کلمات أبی نصر السراج، کلمات ابن خفیف الشیرازی، کلمات ابو سلیمان الخطابی بخشهایی از این کتاب را تشکیل داده اند.

این کتاب تا کنون به نام های متعددی نامیده شده و گویا مؤلف نامی برای آن انتخاب نکرده است. در تحفة العرفان با نام (شرح احادیث)، در روح الجنان به نام (کتاب المکنون)، در روزبهان نامه دانش پژوه (المکنون فی حقایق الکلم النبویۀ)، در فهرست نسخه های خطی کتابخانه آیت الله مرعشی (عرائس الحدیث)، در فهرست نسخه های عکسی همان کتابخانه (مکنون الحدیث) و در دانشنامه جهان اسلام (المکنون فی حقایق الکلم النبویۀ )، نامیده شده است.