عبور از عهد پهلوی ؛ جنبش ملی و دولت مردم

عبور از عهد پهلوی

نویسنده: ابوالمجد حجتی
ناشر: دستان
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 680
اندازه کتاب: وزیری گالینگور روکشدار - سال انتشار: 1382 - دوره چاپ : 1

مروری بر کتاب 

مصور

جلد دوم : جنبش ملی و دولت مردم

نویسنده از شخصیت های علمی و فرهنگی کشور است که بین سال های 1302 و 1305 ش در بروجرد, در خانواده ای سرشناس و روحانی متولد شده است. پس از تحصیل در مکتب و مدارس بروجرد, به تهران رفته, در دانشکده حقوق دانشگاه تهران, سپس در دانشگاه امریکایی بیروت در لبنان و پس از آن در دانشگاه های امریکا ادامه تحصیل داده است.

سابقه آموزگاری دبستان ها و مشاغلی در وزارت فرهنگ, دانشسرای تهران, سازمان همکاری بهداشت وزارت بهداری, تحقیق و تدریس جامعه شناسی از دانشگاه های دولتی آمریکا, عضوت در دو کمیته از انجمن جامعه شناسی بین المللی, یعنی 'کمیته تحقیق جامعه شناسی روابط بین الملل' و 'کمیته تحقیق جامعه شناسی مهاجرت' را دارا است.

وی متخصص جامعه شناسی است که مفهوم 'ارزش های همسان هنجارهای فرهنگی و اجتماعی در جوامع مختلف در جهان' و واژه 'uniciety ' را پیشنهاد کرده است. وی با عنوان 'پرفسور ممتاز' باز نشسته شده و اکنون در شهر واشنگتن روزگار می گذراند. خاطرات او, به دلیل نگاه ریزبین چهره ای فرهنگی از عصر پهلوی, تصاویری از ایران معاصر را ارائه می کند.

کتاب دربرگیرنده خاطرات نویسنده از 1320، از سقوط رضاشاه و خروج او از ایران تا سقوط دولت دکتر مصدق و کودتای 28 مرداد 1332 است. آغاز این دوره، همزمان با رفتن نویسنده از بروجرد به تهران برای تحصیل است. وی درباره حوادث این دوران از زندگی و خاطراتش می نویسد:
این مقطع، دوره دوازده ساله شور، التهاب، هیجان، جنبش و امید برای استقلال و آزادی ایران و سال های دموکراسی "نارس" یا "نیم بند" بوده است از اشغال ایران، آثار جنگ جهانگیر دوم، گرفتاری و دشواری مردم، دوندگی های حزبی، روزنامه نگاری، زندگی در شبانه روزی، تجربه های تدریس، و اداری و دانشگاهی صحبت می شود. به افراد چند رو و چند بعدی و روابط دولت و مجلس و جراید و احزاب سیاسی و دولت های بیگانه اشاره می گردد.

روند رستاخیز ملی ایران برای استقلال و آزادی و قطع نفوذ بیگانه و ماجرای ملی شدن صنعت نفت به رهبری دکتر مصدق، روی کار آمدن دولت مردم، قسمت های عمده این جلد است. به نقش احزاب سیاسی، به ویژه "حزب ایران"، "حزب توده ایران" و احزاب دیگر اشاره می شود همچنین از رفتار شاه و دربار در زمینه جنبش آزادی ایران و ملی شدن صنعت نفت و ماجرای کودتا و بازداشت و محاکمه و تبعید دکتر مصدق و افزایش نفوذ بیگانگان بحث می شود. همچنین به پژمردگی ها، افسردگی ها، نا به سامانی های روانی، سرخوردگی های اجتماعی و دشواری های جوانان اشاره هایی خواهد شد....

منظور اصلی نمایاندن گوشه های از زمانی محدود تا آن جا که در میدان دید، مطالعه، دانش تجربه، نظارت "مشاهده نگارنده بوده است، می باشد. در این دوره نیز ملت ایران چند سال مزه اشغال نظامی بیگانگان و اثرات ناگوار آن را چشید. شاید بتوان ادعا کرد تمام ناآرامی ها و گرفتاری های بزرگی که در این مدت گریبان گیر ملت ایران و در زندگی و تاریخ و سرنوشتش اثر نامطلوب گذاشت ناشی از مسئله نفت بود.

رفتار انسان ناشی از تجر به های اجتماعی گذشته ی اوست تجر به های فرهنگی و اجتماعی افراد و گروهها و جوامع انسانی به هم مربوط و پیوسته اند. هم تجربه تازه انفرادی ، گروهی یا اجتماعی با آنچه از پیش ساخته شده
و بوجود آمده تنیده و آمیخته می گردد و نتیجه پدیده ای تازه وویژه ای را سبب می شود.در این نوشتار با بکار گرفتن فنون علمی پژوهشی مورد نظر بوده است و نوشتن این کتاب را وظیفه ای ملی برای آگاهی جوانان و آیند گان دانستم.

در پایان عکس هایی از از نهضت ملی شدن نفت و دکتر مصدق و کودتای 28 مرداد 1332 چاپ شده است.