طلیعه تجدد در شعر فارسی

طلیعه تجدد در شعر فارسی

نویسنده: احمد کریمی حکاک
مترجم: مسعود جعفری
ناشر: مروارید
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 518
اندازه کتاب: رقعی سلفون - سال انتشار: 1384 - دوره چاپ: 1

مروری بر کتاب

این کتاب اثری جذاب و تازه در حوزه نظریه و تحقیقات ادبی است و تاثیری سازنده بر تحقیقات ادبی مرتبط به منطقه خاورمیانه خواهد داشت .
سوزان استتکیه ویچ

این اثر بررسی هوشمندانه ای است در چگونگی سیراندیشه تجدد و بازتاب آن در شعر فارسی بر بنیاد نظریه های ادبی باختین و لوتمان ... این پژوهش را باید به عنوان رویدادی با اهمیت درتاریخ نقد ادبی مدرن ایران ثبت کرد .
ایرج پارسی نژاد

این کتاب به سیر تحول شعر در ایران و دستیابی به منطق و ویژگی های تجدد ادبی عنایت دارد و دامنه کار خود را به چند نام محدود نمی کند ... مولف خواننده کتابش را مصرف کننده ای منفعل نمی شمرد و فضای مشارکت را باز می گذارد .
این کتاب گامی بلند و ستودنی در عرصه پژوهش در ادبیات و نقد ادبی در ایران است .

اين اثر به دوره اي از شعر فارسي مي پردازد كه شامل افول مكتب ادبي كهن تا شكل گيري جريان نيمايي است. كتاب داعيه اين را ندارد كه نكته تازه و نامكشوفي را باز كند بلكه نگاهي تازه به زمينه شعر معاصر فارسي انداخته است. شيوه هاي انتقادي نويسنده در جستجوي كشف جهان معناي اثر نيست بلكه به دنبال خوانش و قرائتي تازه از زاويه اي جديد است. اين حركت نيز به معناي منسوخ شدن شيوه هاي گذشته نيست بلكه صرفا نگاهي تازه به شعر به شمار مي آيد.

باختين معتقد است خلاقيت فردي هنرمند بسيار مهم است ولي اين خلاقيت در بافت و زمينه اجتماعي رخ مي دهد و در واقع اثر هنري بدون داد و ستد با مخاطب متصور نيست. نويسنده اثر كوشيده است اشعار را از زاويه بافت اجتماعي و ارتباط شعر با محيط جامعه بررسي كند. اين كتاب فتح بابي است براي تجديدنظر كردن در مباحث ايدئولوژيك شعري.

ساختار كتاب بر اساس نظريه لوتمان است. تئوري كتاب بسيار ساده اوج و فرود تجدد را مرور مي كند و گلايه مي كند كه چرا نيما را آغازگر تجدد شعري مي دانند. بايد اعلام كنيم كه هر انقلابي دو خصيصه دارد يكي اين كه نظامي را براندازد و دوم اين كه به خاطر اين براندازي مخالفت هاي زيادي با آن مي شود. آيا كاري كه نيما كرد و مخالفت هايي كه با او شد با ملك الشعراي بهار و دهخدا و پروين اعتصامي هم شده بود؟ خير، چون قالب ها همان قالب ها بود و انقلابي رخ نداده بود.

نيما تنها كسي بود كه هم قالب ها را بر انداخت وهم مخالفت ها را بر انگيخت. به اعتقاد من آنچه در كتاب غايب است بصيرت شعري است و اسامي اي كه در كتاب قبل از نيما آمده اصلا عناصر اشعار نو و زمينه ساز شعر نيمايي را در خود ندارد. تصويرهايي كه از اشعار قبل از نيما به دست داده شده بي اندازه اغراق آميز است و شايد براي خواننده نادان خارج از كشور نوشته شده باشد. اشعاري كه نويسنده مثال آورده به هيچ عنوان قابل قياس با شعر نيما نيست. همه اينها ناشي از غيبت آشكار يك شعور شعري است كه ترجيح مي دهم راجع به آن صحبت نكنم ....