پس از چاپ جلد اول این مجموعه یعنی زن به ظنّ تاریخ در سال ۱۳۷۱ و جلد دوم آن به زیر مقنعه در سال ۱۳۷۶، اکنون جلد سوم، ضعیفه، فراروی شماست. جلد اول معطوف به بررسی جایگاه زن ایرانی، قبل از اسلام بود؛ جلد دوم به این بررسی از قرن اول هجری تا عصر صفوی پرداخته بود و ضعیفه به بررسی جایگاه زن ایرانی در عصر صفوی، اختصاص دارد.

برای روشن تر شدن وضعیت زنان در این دوره به سالهای زمینه ساز ظهور سلسله صفویه برگشت شده است که علت تکرار بعضی از اسامی در این مجلد همین برگشت به دوره تیموری و تاکید بر سلسله های قراقوینلو و آق قوینلو است. بررسی به سال به تخت نشستن نادرشاه افشار در ۱۱۴۸ هجری قمری ختم شده است، و در چند مورد به زمانهای پس از این جلو رفته ام.

انتخاب این نام برای کتاب حاضر درواقع تعریضی به نام و مفهوم ضعیفه است و بر خوانندگان است که پس از خواندن کتاب بپذیرند که زنان این عصر، ضعیفه بوده اند یا ضعیف نگه داشته شده؟ چون در تالیف کتاب از منابع متعدد استفاده شده و تاریخ های این منابع گاه تفاوتی داشته اند این تفاوتها به ناچار در ضعیفه نیز منعکس شده است.

رسم بر اين است كه نگاه مردان (يا نگاه مردانه زنان) نمايانگر وضعيت زنان باشد، ولي در اين كتاب سعي شده با نشان دادن جايگاه زنان، مردان نيز بهتر نمايانده شوند.در اين راه، سخن با فرد يا مرد معيني نيست بلكه اگر چه مردها همه به طور تك تك مي توانند از عاملان ستم باشند ولي مناسبات مردسالاري كه در نهادها، قوانين و احكام و عادات اجتماعي جامعه وجود دارد، بزرگترين عامل ستم بر زنان بوده است.

پس از سالها تحقیق در مسایل زنان این مملکت دریافته ام که اگرچه همه ضرب المثلها به زبان آورده نمی شوند ولی بن مایه افکارمان را رنگ می زنند و می سازند و هدایتگر رفتار عامه مردمان هستند. به هر حال از تمامی زنان وطنم از اقدام به چنین کاری پوزش می طلبم اما چون نیت آینه سازی مومنه ای در دل بوده است، تا با نشان دادن زن ستیزی قدمی در اصلاح آن بردارم و حتی در راه اصلاح رفتار زنان خودمان فکری کرده باشم، بر من خواهند بخشود.

خوار و خفیف سازی گروه هایی از زنان را خود ما زنان نیز بر عهده داریم: در موقعیت عروس و مادرشوهر، عناد با زنان طایفه همسر، زیردستان اجتماعی و فرهنگی مان، قربانیان مناسبات اقتصادی- اجتماعی و... و هر کسی که در بخش های مختلف این کتاب می توان با اندکی تعمق دریافت که چگونه با یک مثل او را شخصیت او را سرکوب کرده و می کشیم.

برچسب ها: بنفشه حجازی , کتاب ضعیفه