شورای امنیت سازمان ملل و مسئله خلع سلاح عراق

شورای امنیت سازمان ملل و مسئله خلع سلاح عراق

نویسنده: کورش احمدی
ناشر: وزارت امور خارجه
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 457
اندازه کتاب: وزیری - سال انتشار: 1384 - دوره چاپ: 1

مروری بر کتاب

تجاوز عراق به کویت در اوت 1990 و عکس العمل قاطع و هماهنگ جامعه بین المللی در قبال آن همواره به عنوان یکی از تحولات عمده دوره بعد از جنگ سرد که نقش مهمی در شکل گیری شرایط جدید در جهان و خصوصاً در خاورمیانه داشته مطرح بوده است. اقدام عراق در عین حال نخستین مورد بعد از شکل سازمان ملل بود که طی آن یک کشور کوشید کشوری دیگر را به طور کامل تصرف و به قلمرو خود منضم کند.

هدف اصلی نگارنده در این پژوهش، بررسی نحوه‌ی برخورد شورای امنیت با بحران ناشی از تجاوز عراق به ویت و تلاش بعدی شورا برای خلع سلاح عراق است. با این فرضیه که آیا شورای امنیت بعد از رفع تجاوز از کویت توانست در ارتباط با هدف اصلی خود در مرحله‌ی بعد، یعنی خلع سلاح عراق، موفق عمل کند یا خیر و برای تحقق این هدف چگونه عمل کرد و از چه ابزاری سود جست.

گفتنی است قبل از ورود به بحث اصلی و نظر به اهمیت ویژگی‌های عراق درکشانده شدن رژیم بعثی به سرکوب در داخل و ماجراجویی در خارج، مقدمه‌ای درباره‌ی بافت اجتماعی و منطقه‌ای و موقعیت ژئوپلتیک عراق و خصوصیات رژیم بعث از نظر برنامه و ایدئولوژی آورده شده و فرض‌هایی در ارتباط با انگیزه‌های بغداد در تلاش برای دست‌یابی به سلاح‌های کشتار جمعی مطرح شده است.

در ارتباط با هدف اصلی پژوهش، نخست اقداماتی که از سوی شورای امنیت برای اخراج عراق از کویت انجام شده، تشریح گردیده است. نیز واکنش شورای امنیت برای اجرای برنامه‌ی خلع سلاح عراق (توسط عوامل نظیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی)، بازگو شده است. هم چنین نشان داده شده که شورای امنیت چگونه و بر چه مبنایی شدیدترین تدابیر را علیه یکی از اعضای سازمان ملل به کار گرفته است.