شناخت منظومه شمسی

شناخت منظومه شمسی

نویسنده: هارولد هایلند
مترجم: افشین آزادمنش
ناشر: کتیبه
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 73
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1356 - دوره چاپ: 1

کمیاب - کیفیت : در حد نو

مروری بر کتاب

مصور

سیارات نزدیک به خورشید یعنی عطارد و زهره و زمین و مریخ ابعادی نسبتا کوچک دارند شعاع آن ها سه تا شش هزار کیلومتر است ( قطر متوسط ۶ تا ۱۲ هزار کیلومتر) تمام آن ها پوششی جامد از مواد معدنی دارند و وزن مخصوصشان بین ۴ تا ۶ گرم است. شعاع متوسط زمین ۶۳۷۱ کیلومتر است.

باید تاکید خاص کرد که زاویه میل مدار سیارات نسبت به سطح استوای خورشید و میزان خروج از مرکز مدار سیارات هیچیک با فرضیه پیدایش سیارات از توده ای مادی که فرضا در پیرامون خورشید بوده است قابل تفسیر نیست. به دنبال تحولات و تغییرات مکانیکی مفروض و بروز پدیده هایی مثل فنومن ” اختلاط” بایستی به مشخصات حرکتی و مشخصات فیزیکی متوسطی نائل شد.

اجزای این سیستم شامل سیاره‌های «عطارد» (Mercury)، «زهره» (Venus)، «زمین» (Earth)، «مریخ» (Mars)، «مشتری» (Jupiter)، «زحل» (Saturn)، «اورانوس» (Uranus) و «نپتون» (Neptune)، سیارات کوتوله‌ای مانند «پلوتون» (Pluto)، ده‌ها قمر و میلیون‌ها سیارک (Asteroids)، دنباله‌دارها و شهاب‌سنگ‌ها است. فراتر از منظومه شمسی هزاران سیستم سیاره‌ای دیگر که در کهکشان راه شیری در حال چرخش حول ستاره‌های دیگر هستند کشف و مشاهده شده‌اند.

تصور می‌شود بیش از صدها میلیارد ستاره در کهکشان راه شیری سیستم سیاره‌ای خود را داشته باشند و همچنین کهکشان راه شیری عضوی از 100 میلیارد کهکشان عالم باشد. ویژگی خاص منظومه شمسی این است که سیارات در آن حول ستاره‌ای به نام خورشید می‌چرخند و چون یکی از این سیارات زمین، محل زندگی ما است؛ این منظومه و شناخت و بررسی آن از اهمیت زیادی برخوردار است.

منظومه شمسی بسیار گسترده‌تر از هشت سیاره معروف که حول مدار خورشید می‌چرخند، است. بدین معنی که این منظومه تا «کمربند کویپر» (Kuiper Belt) که بعد از مدار نپتون قرار دارد کشیده شده است. یکی از اجزای کمربند کویپر سیاره کوتوله پلوتو است، دیگر اجزای این حلقه یا کمربند تکه‌های یخی کوچکتر از پلوتو هستند.

«ابر اورت» (Oort Cloud) را مرز تاثیر میدان گرانشی خورشید، یعنی جایی که اشیاء در مدار می‌چرخند و به خورشید نزدیک می‌شوند و انتهای منظومه شمسی می‌دانند. ابر اورت از تکه‌های اجسام تخریب شده در فضا ساخته شده که اندازه تکه‌ها می‌تواند هم اندازه یک کوه و بعضی اوقات بزرگتر باشد. این ابر می‌تواند حول خورشید در مداری به طول ۱٫۶ سال نوری حرکت کند. ابر اورت ضخامتی برابر با 5,000 تا 100,000 واحد نجومی دارد که برابر با اندازه منظومه شمسی است. یک واحد نجومی (یا AU) فاصله از خورشید تا زمین یا حدود 93 میلیون مایل (150 میلیون کیلومتر) است.

طول گستردگی هلیوسفر خورشید (خورشید جریان دائمی از ذرات باردار شده به نام باد خورشیدی را ارسال می‌کند که با عبور از تمام سیارات تا حدود سه برابر فاصله از پلوتون قبل از اینکه توسط محیط بین ستاره‌ای متوقف شود ادامه می‌یابد. این حباب غول پیکر در اطراف خورشید و سیارات آن، معروف به هلیوسفر است) خیلی گسترده نیست، ناحیه‌ای که در آن شدت باد خورشیدی به دلیل فشار ناگهانی گازهای بین ستاره‌ای کاهش می‌یابد، «ضربه خروجی» (Termination Shock) نامیده می‌شود. مرز ضربه خروجی در منظومه شمسی ما در ۸۰-۱۰۰ واحد نجومی اتفاق می‌افتد.