دیوان حافظ کتابی ارزشمند است که همهٔ اشعار باقی‌مانده از حافظ را در خود دارد. بیشترِ این شعرها به زبان فارسی است، اما اشعار مُلَمَّع و یک غزل تمام عربی هم در آن وجود دارد. مهم‌ترین بخش این دیوان، غزلیات است. شعرهایی در دیگر قالب‌های شعری مانند قطعه، قصیده، مثنوی و رباعی هم در این دیوان هست.

دیوان حافظ را، به احتمال زیاد، اولین بار بعد از مرگ او، محمد گلندام گردآوری کرده‌است. اما بعضی از گزارش‌های تأییدنشده حاکی از آن است که حافظ دیوان خود را در ۷۷۰ ه‍. ق، یعنی بیش از بیست سال قبل از مرگش ویرایش کرده‌ است اما هیچ‌چیز از این نسخه باقی نمانده است.بیش‌تر شعرهای حافظ غزل است. او را از مهم‌ترین اثرگذاران بر شاعران فارسی‌زبان پس از خود می‌شناسند. در سده‌های هجدهم و نوزدهم میلادی اشعار او را به زبان‌های اروپایی نیز ترجمه کردند و نامش به محافل ادبی جهان غرب نیز راه یافت.

بر نقّادان رَسْتهٔ بلاغت و جوهریان روز بازارِ فضل و براعت، نامداران خِطّهٔ سخن و شهسواران عرصهٔ ذَکَا و فَطَن، سالکان مسالک نظم و نثر و مالکان ممالک دقایق شعر پوشیده نیست که گوهر سخن در اصل خویش سخت قیمتی و با صفا، و کلام منظوم در نفس خود عظیم نفیس و گرانبهاست، در دکّان امکان هیچ متاعی ازو گرانمایه‌تر نتوان خرید، و در بازار اَدْوار هیچ بضاعت ازو با رفعت‌تر نتوان دید، صیرفی خرد را نقدی از آن عزیرتر بدست دل نیاید، و نقشبند فکرت را صورتی از آن زیباتر در پردهٔ خیال رخ ننماید، وزن و مقدار این درّ شاهوار ندانند الّا خردمندان کامل، و قدر و اعتبار این نقدِ تمام عیار نشناسند الّا جوهریان عاقل ...

حسین بحرالعلومی شاپورآبادی (۱۲۹۶–۱۳۶۸) پژوهشگر زبان و ادبیات فارسی و استاد برجسته دانشگاه اهل ایران بود. وی سالها در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران و دانشگاه تربیت مدرس به تدریس و پژوهش پرداخت و آثار ارزشمندی را به وجود آورد.پس از طی مرحله دانشیاری، به مرتبه استادی رسید و در کنار اساتیدی چون دکتر محمد خوانساری، دکتر ابراهیم باستانی پاریزی و دکتر حسن سادات ناصری که از همکاران و دوستان وی بودند، سالها به تربیت دانشجویان پرداخت. آخرین سمت او، ضمن تدریس در دانشگاه تهران، مدیریت گروه ادبیات فارسی دانشگاه تربیت مدرس بود که با ارائه طرح و برنامه‌ریزی‌های آموزشی، در جهت تقویت و سازماندهی گروه ادبیات این دانشگاه، گامی مهم برداشت.