شرح غزلیات حافظ ؛ چهار جلدی ؛ متن کامل

شرح غزلیات حافظ

نویسنده: خواجه حافظ شیرازی
تصحیح : بهروز ثروتیان
ناشر: پویندگان دانشگاه
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 4035
اندازه کتاب: وزیری گالینگور روکشدار - سال انتشار: 1380 - دوره چاپ: 1

کمیاب - کیفیت : نو ؛ لبه روکش کتاب سائیدگی مختصری دارد

مروری بر کتاب

ندیدم خوشتر از شعر تو حافظ      به قرآنی که اندر سینه داری

این شرح بر اساس متنی علمی-انتقادی وضع شده است و شارح خود با صرف عمری دراز از روی دستنویس ها و نسخه های علمی-انتقادی قابل اطمینان تصحیح کرده و علت گزینش هر کلمه ای را – در صورت اختلاف- در تعلیقات آن توضیح داده است. در تصحیح آن متن و اثبات استدلال درستی کلمات آن بیش تر از همه نقد و بررسی دستنویس های مضبوط در حاشیه حافظ به تصحیح دکتر پرویز ناتل خانلری مورد نظر بوده است.

شرح غزلیات حافظ از جمله شرح‌های ممتازی است که تاکنون بر غزلیات حافظ نوشته شده و بر اساس متنی علمی – انتقادی بنا نهاده شدهش است و شارح با صرف عمری دراز از روی دست‌نویس‌های علمی – انتقادی، تصحیح قابل قبولی به دست داده است.

غزل‌های این کتاب بر اساس ترتیب حروف قافیه نظم یافته است. در هر مرحله از شرح غزلی عینا در یک صفحه به صورت مشکول نقل شده و در مرحله‌ی بعدی مطلع غزل ذکر شده و موضوع غزل به صورتی کاملا خلاصه و حتی‌الامکان ساده توضیح شده است تا هر پژوهنده‌ای به آسانی بتواند به تحقیقات موضوعی غزلیات حافظ بپردازد.

خواجه شمس‌الدین محمد بن بهاءالدّین حافظ شیرازی (حدود ۷۲۷ – ۷۹۲ هجری قمری برابر با: ۷۰۶ - ۷۶۹ هجری شمسی)، شاعر بزرگ سده هشتم ایران (برابر قرن چهاردهم میلادی) و یکی از سخنوران نامی جهان است. بیش‌تر شعرهای او غزل هستند که به غزلیات حافظ شهرت دارند.او از مهمترین تاثیرگذاران بر شاعران پس از خود شناخته می‌شود.در قرون هجدهم و نوزدهم اشعار او به زبان‌های اروپایی ترجمه شد و نام او بگونه‌ای به محافل ادبی جهان غرب نیز راه یافت.

هرساله در تاریخ ۲۰ مهرماه مراسم بزرگداشت حافظ در محل آرامگاه او در شیراز با حضور پژوهشگران ایرانی و خارجی بر‌گزار می‌شود.در ایران این روز را روز بزرگداشت حافظ نامیده‌اند....

راستى از زمان حافظ تاكنون كسى دانسته است كه خواجه در خواب خوش يا در مشاهده خويش چه صحنه‌اى را ديده است؟ گمان نمى‌رود كه يكى بتواند آن صحنه را پيش چشم بياورد  زيرا با توجه به معانى مجازى، نقلى و وضعى كلمات در اين بيت، هفتادودو معنى بر آن قابل پيش‌بينى است: «ديدن، ميخانه، آدم و پيمانه» هريك حامل چند معنى است (ر.ك: شرح بيت) و خواجه خود درس عملى فن بيان تدريس مى‌كند . و از آن است كه مى‌فرمايد :

جنگ هفتاد و دو ملّت همه را عذر بنه         چون نديدند حقيقت رهِ افسانه زدند

يعنى كسى از حقيقت خواب يا مشاهده حافظ چيزى نديده و از آن است كه ره افسانه مى‌زند و هركس به تعبيرى دست مى‌برد.

راستى غرض خواجه از طرح اين مطلب چيست؟
ـ آيا او نمى‌خواهد بگويد كه كسى نمى‌داند «امانت» چيست و مفسّران هرچه مى‌گويند از تعبير و گمان خويش مى‌گويند زيرا حقيقت را نديده‌اند: «اِنّا عَرَضْنَا الاَمانَةَ عَلَى‌السَّمواتِ وَالاْرضَ وَ الجِبالِ فَأَبَيْنَ أنْيحمِلْنَها وَ اَشْفَقْنَ مِنها وَ حَمَلها الإنسانُ إِنَّهُ كانَ ظَلومآ جَهولا» 72/ الاحزاب  33 يعنى: ما امانت را بر آسمان‌ها و زمين و كوه‌ها عرضه كرديم، پس، از برداشتن آن سر باز زدند و از آن هراسناك شدند و انسان آن را برداشت، راستى او ستمگرى نادان بود.