سوگ مادر

سوگ مادر

نویسنده: شاهرخ مسکوب
به کوشش: حسن کامشاد
ناشر: نشر نی
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 227
اندازه کتاب: رقعی کاغذ نخودی - سال انتشار: 1386 - دوره چاپ: 1

مروری بر کتاب

من در تن مادرم زندگی کردم و اکنون او در اندیشه من زندگی می کند من باید بمانم تا او بتواند زندگی کند تا روزی که نوبت من نیز فرا رسد به نیروی تمام و با جان سختی می مانم. امانت او به من سپرده شده است. دیگر بر زمین نیستم، خود زمینم و به یاری آن دانه ای که مرگ در من پنهانش کرده است باید بکوشم تا بارور باشم.

"سوگ مادر" مجموعه ای از یادداشت های به جا مانده از "شاهرخ مسکوب" است که احساسات خالص وی را به دور از انتظار برای چاپ این دل نوشته ها در بردارد. همین مساله سبب شده تا این اثر، ژرف ترین و خالص ترین احساساتی را که یک انسان می تواند بروز دهد، بدون ملاحظاتی که خاصه ی انتشاراتی هاست، در برداشته باشد.

این کتاب پناهگاه امنی است برای "شاهرخ مسکوب" و هر کسی که در "سوگ مادر" به ماتم نشسته، تا دمی در آن بیاساید و بار سنگین این مصیبت را برای لحظاتی هم که شده در میان سطرها پایین بگذارد؛ باشد که هنگام ورود دوباره به دنیای واقعیت، اندکی سبک تر از قبل با این مساله کنار بیاید. "شاهرخ مسکوب" اما این سطرها را بدون هیچ نقش و نقابی به رشته ی تحریر درآورده است؛ او ناب ترین و طبیعی ترین احساساتش را که با توانایی ذاتی و صیقل خورده ی ادبیاتی اش درآمیخته است، روی کاغذ می آورد و برای این کار به جز همان استعداد و ناخودآگاه ادبی صیقل یافته، هیچ زرق و برق اضافی به نوشته نمی دهد.
از دست دادن مادر برای هر انسانی، تجربه ای سخت و تکان دهنده است که به اشکال مختلف بروز می کند. فرزندی که حیات خود را وامدار وجود مادر است، با از دست دادن او، گویی حیات خویشتن را به طور نسبی از دست می دهد. وجود مادر در زندگانی "شاهرخ مسکوب" همواره پررنگ بوده و بدیهی است که "سوگ مادر" نیز، غمی پررنگ بر تابلوی زندگی او پاشیده است. او که سختی حبس و دیگر دشواری های زندگی را با یاد مادر سپری کرده، اکنون در این کتاب نیز از غم او به خود او رجوع می کند تا این اتفاق ناگوار را تاب بیاورد.

شاهرخ مسکوب، روشنفکر، نویسنده، مترجم و شاهنامه شناس، در سال 1304 در بابل به دنیا آمد. دوره ی ابتدایی را در مدرسه ی علمیه ی تهران گذراند و ادامه ی تحصیلاتش را در اصفهان پی گرفت. در سال 1324 به تهران بازگشت و در سال 1327 از دانشگاه تهران در رشته ی حقوق فارغ التحصیل شد. نخستین نوشته هایش را در 1326 با عنوان تفسیر اخبار خارجی در روزنامه« قیام ایران» به چاپ رساند. از 1336 به مطالعه و تحقیق در حوزه ی فرهنگ، ادبیات و ترجمه روی آورد. او پس از انقلاب به پاریس مهاجرت کرد و تا آخرین روز حیات به فعالیت فرهنگی خود ادامه داد و به نگارش، ترجمه و پژوهش پرداخت.

مسکوب در روز سه شنبه بیست وسوم فروردین 1384 در بیمارستان كوشن پاریس درگذشت. شهرت مسکوب تا حد زیادی وامدار پژوهش های او در «شاهنامه» فردوسی است. کتاب «ارمغان مور» و «مقدمه ای بر رستم و اسفندیار» او از مهم ترین منابع شاهنامه پژوهی به شمار می روند. مسکوب برخی از آثار مهم ادبیات مدرن و کلاسیک غرب را نیز به فارسی ترجمه کرده است.

از جمله آثار او می توان به ترجمه ی کتاب های «خوشه های خشم» جان اشتاین بک، مجموعه «افسانه تبای» سوفوکلس و تألیف کتاب ها ی «سوگ سیاوش»، «داستان ادبیات و سرگذشت اجتماع»، «مقدمه ای بر رستم و اسفندیار»، «در کوی دوست»، «گفت و گو در باغ»، «چند گفتار در فرهنگ ایران»، «خواب و خاموشی»، «روزها در راه»، «ارمغان مور»، «سوگ مادر»، «شکاریم یک سر همه پیش مرگ»، «سوگ سیاوش در مرگ و رستاخیز»، «مسافرنامه»، «سفر در خواب»، «نقش دیوان، دین و عرفان در نثر فارسی»، «درباره سیاست و فرهنگ» در گفت وگو با علی بنو عزیزی، «تن پهلوان و روان خردمند»، «ملیت و زبان (هویت ایرانی و زبان فارسی) اشاره کرد.