- موجودی: درحال حاضر موجود نمی باشد
- مدل: 166587 - 80/2
- وزن: 1.00kg
سفرنامه قفقاز و ایران
نویسنده: ارنست اورسل
مترجم : علی اصغر سعیدی
ناشر: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 451
اندازه کتاب: وزیری - سال انتشار: 1382 - دوره چاپ: 1
کمیاب - کیفیت : نو ؛ نوشته تقدیمی دارد
مروری بر کتاب
در میان جهانگردان و بیگانگان بیشماری که از دیرباز به ایران و سرزمینهای همسایه آمدهاند، ارنست اورسل دارای ویژگیهای خاصی است و همین ویژگیها سفرنامهی او را از اغلب سفرنامههایی که دربارهی این سرزمینها نوشته شده است، ممتاز میسازد و بر ارزش و اعتبار کتابش میافزاید.
اورسل با توجه به شرح حال مختصری که از او در آرشیو کتابخانهی ملی پاریس موجود است، در سال 1858 در مونس یکی از شهرهای کوچک بلژیک به دنیا آمده و تحصیلات خود را در علم حقوق به پایان رسانده و در این رشته به اخذ درجهی دکتری از دانشگاه نیز نایل گردیده است. او قبل از سفر به مشرق زمین و تألیف کتاب قفقاز و ایران ابتدا سفری به کشور پرتغال انجام داده که حاصل آن سفرنامهیی با عنوان سیری در سرزمین پرتغال، یادداشتهای یک جهانگرد است. این سفرنامه در سال 1881- یعنی یک سال پیش از عزیمت او به سوی ایران- در بروکسل چاپ شده و سالها است که به کلی نایاب گشته است.
ارنست اورسل از معدود گردشگرانى است كه نه براى سياست يا تجارت، بلكه براى سياحت و تحقيق به ايران آمده است. البته غير از يكى دو مورد شايد به علت منابع و مأخذ بىاعتبارى كه در اختيار وى بوده، مطالب خلاف حقيقت و احيانا تعصبآميزى را نيز عنوان نموده كه به سهولت قابل تشخيص است و براى رفع هر گونه شبهى احتمالى در مورد هر كدام آنها توضيحات كافى داده شده است.
او با چند زبان آشنا بوده و به تاريخ و فرهنگ مشرق زمين اشراف داشته است و پيش از آهنگ سفر به مشرق زمين، اغلب منابع تاريخى و سفرنامههاى مربوط به ايران و آسيا را به دقت مطالعه كرده بوده و با اين اطلاعات، شرح مسافرت خود به قفقاز و ايران را در سال /1885 1303ق در پاريس منتشر كرده كه حاوى اطلاعات سودمندى درباره آداب و سنن مردم و آثار تاريخى واوضاع سياسى آن روز است. وى همچنين از شمهى دورنگرى و روشنبينى و از قدرت تجزيه و تحليل مسائل سياسى و اجتماعى بهرهمند بوده وپيشگويىهايى در زمينهى سياست بينالمللى و جا به جا شدن قدرت بزرگ جهانى، در سفرنامهاش ارائه داده است.
او سفر خود را از قفقاز شروع و به روسيه و سپس ايران وارد مىشود. او سفرنامهى خود را مانند يك رمان، خواندنى و جالب نوشته است، اين سليس و روان بودن و حالت داستانوار داشتن در ترجمه نيز رعايت شده است. در تمامى مسيرهايى كه گذر نموده؛ همانند بسيارى از سفرنامهها به ذكر راهها و چشمهها، مساجد، كاروانسراها، كوهها، فرقههاى مذهبى، صنعت، كشاورزى، بناها و سائر ويژگىهاى خاص آن مناطق مىپردازد.
در اين فصول از ميان شهرهاى مختلف ايران، بيشتر از شهرهایى؛ چون گيلان، قزوين، مازندران و مخصوصاً تهران كه مركز ايران بوده، ياد كرده است به طورى كه در فصل شانزدهم كتاب بحث مفصلى را درباره تهران و اطراف و اوضاعش ارائه داده است. در فصل هفدهم ديد كلى خود را دربارهى ايران و مذهب رسمى آن بيان مىدارد.
وى علت و چگونگى تغيير آيين در ايران را چنين مىشمارد: برخى از پادشاهان صفويّه چون شاه عباس اوّل و دوم به افراد پول مىدادند كه مسلمان شوند. شاردن در سفرنامه خود مىنويسد كه شاه عباس به هر مرد يهودى 400 فرانك و به هر زن 300 فرانك مىداد تا مسلمان شود و بدين ترتيب جمع بسيارى را مسلمان كرد. شاه عباس دوّم نيز همين كار را در اثر مشورت با نخست وزير خود محمّد بيگ انجام داد.
ارنست اورسل در عصر قاجاريّه از ايران ديدن كرد و جمعيّت زردشتيان ايران را كمتر از8500 نفر ذكر مىكند، در حالى كه مسيحيان ارمنى 45000 نفر و مسيحيان نسطورى 23000 نفر و يهوديان 19000 نفر بودند. البته تعداد يهوديان در زمان صفويّه بيش از اين بود و بعد از فتحعلى شاه تعداد آنها به اين مقدار تقليل يافت.
وى در نظريهاى كه دربارهى ملت ايران دارد، مىگويد: چون ملت ايران يك ملت كهنسال است و در قرون و اعصار گذشته ريشههاى مستحكمى داشته، به اين جهت يك ملت پا بر جا و پر جاذبهاى است. به همان سادگى كه نياكان اين ملت، مهاجران مقتدر يونانى مقدونى و گرجى را مجذوب خود نمودند، هر عنصر خارجى ديگر را نيز درخود مستحيل كرده و همسان خود مىگردانند.زمانى كه اعراب به ايران چيره شدند، با روحانیون زردشتى(موبدان) مواجه شدند كه داراى سلسله مراتب مشخصى بودند. دست كم قسمتى از اين سازمان وارد تشكيلات آنها شد.