- موجودی: درحال حاضر موجود نمی باشد
- مدل: 188544 - 110/4
- وزن: 1.20kg
سفرنامه فرنگستان
نویسنده: مظفرالدین شاه , ناصرالدین شاه قاجار
به کوشش: امیر شیرازی , ایرج افشار
ناشر: شرق
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 590
اندازه کتاب: وزیری - سال انتشار: 1363 - دوره چاپ: 2
کمیاب - کیفیت : درحد نو _ نو ؛ لبه جلد کتاب سائیدگی مختصری دارد
مروری بر کتاب
مصور
سفر اول ؛ مظفرالدین شاه قاجار
سفر دوم ؛ گزیدهای از اسناد سفرنامه فرنگستان ناصرالدین شاه قاجار
مظفرالدین شاه مانند پدرش مشتاق سفر به فرنگستان ـ اروپا ـ بود و مانند او به دشواریهای تامین هزینه سفرها اعتنا نمیکرد. روز 23 فروردین 1279 وی اولین سفر پرهزینه خود را به کشورهای اروپایی آغاز کرد.
خود مظفرالدين شاه هم در اين سفر، سفرنامهاى تنظيم كرده، اما سفرنامه ظهيرالدوله بسى مفيدتر از سفرنامه شاه است؛ زيرا شاه به خاطر مقام پادشاهى نمىتوانسته آزادانه هر چه را مىخواهد بنويسد؛ اما ظهيرالدوله چنين مانعى نداشته و هر چه دلش مىخواسته آزادانه نگاشته و ما را بر بسيارى از اسرار درون پرده آگاه ساخته است. وى در نگارش حقايق بى پروايى خاصى از خود بروز داده است.
مؤلف علىرغم بستگى تام و تمام به خاندان سلطنتى و علىرغم اين كه خودش از صاحبمنصبان عالى منزلت و نامدار دربار بوده و طبعا خود نيز در نابسامانىهايى سهيم است، با بىپروايى خاصى هيچ نكتهاى را در پرده نگاه نداشته و حقايق را همچنانكه بوده نگاشته است.
ويژگى ديگر اين سفرنامه ترجمه برنامههاى رسمى است كه دولتها براى پذيرايى از شاه تنظيم مىكردهاند. در بسيارى از موارد نخستين ترجمههايى كه از متون اروپايى به خصوص ترجمههايى كه از اصطلاحات ادارى و سياسى و مقامات دولتى به عمل آمده است، گيراتر به نظر مىرسد و از نظر نزدیکى به معنى، اصلىتر و رساتر است.
شاه که چهارمین سال سلطنت خود را پشت سر میگذاشت، شدیداً علاقهمند بود که به تقلید از پدرش سفری به «فرنگستان» برود ولی با خزانه خالی، امکان تامین هزینه چنین سفری فراهم نبود، تا این که روز 9 بهمن 1278 امینالسلطان (اتابک اعظم) صدراعظم وقت، که برای دومین بار با وعده تامین مخارج سفر شاه به این مقام منصوب شده بود، قراردادی برای دریافت 23 میلیون و پانصد هزار روبل قرضه از روسیه امضا کرد و عایدات گمرکات ایران را که ممر اصلی درآمد خزانه بود در ازاء آن به وثیقه گذاشت.
با دریافت این قرضه مقدمات سفر مظفرالدین شاه به فرانسه فراهم شد و موکب ملوکانه با جمع کثیری همراه که خود امینالسلطان در راس آنان قرار داشت در روز 23 فروردین سال 1279 راهی اروپا شد.اولین سفر مظفرالدین شاه به اروپا هفت ماه به طول انجامید و در این مدت پنجمین پادشاه قاجار از کشورهای روسیه و اتریش و سوئیس و آلمان و بلژیک و فرانسه و در راه بازگشت از ترکیه عثمانی دیدن کرد. مظفرالدین شاه میخواست از انگلستان هم دیدن کند که به علت مرگ ملکه ویکتوریا و سوگواری دربار انگلیس برنامه این مسافرت لغو شد.
از وقایع مهم این سفر سوءقصد به جان مظفرالدین شاه در پاریس بود، که ضارب در کار خود توفیق نیافت و آسیبی به مظفرالدین شاه نرسید. سفر مظفرالدین شاه به اروپا که بخش اعظم قرضه دریافتی از روسیه صرف آن شد کمترین ثمره سیاسی یا اقتصادی برای ایران نداشت....
...ناصرالدین شاه از فرمانروایان معدودی است که به هر سفری رفته سفرنامه نوشته است؛ اما نکته که باید به آن توجه کرد این است که او منحصراً قصد سفرنامهنویسی نداشته است. وی علاقه وافری داشته است که زندگانی خود را روز به روز یادداشت کند و چون قسمتی از خاطرات روزانه او مصادف با سفرهای متعدد داخلی و خارجی او شده، این قسمت از خاطرات یعنی یادداشتهایی که در روزهای سفر انجام یافته، نام سفرنامه به خود گرفته است. این کتاب حاوی یادداشتهای مربوط به سفر سوم او به فرنگ است که هر فصل را به خط خود آغاز میکرده چند سطری نوشته و آنگاه به تقریر خاطرات میپرداخته و منشیان خوشنویس متعدد او تقریرات او را تحریر میکردهاند.
مهمترین نویسندگان یا محررین این خاطرات امین خلوت بوده که قسمت عمده سفرنامه را تحریر کرده است. این سفر از روز شنبه دوازدهم شعبان 1306 قمری آغاز شده اما یادداشتها از روز شنبه سیزدهم رجب تقریبا یک ماه قبل از سفر آغاز میشود. این کتاب یادداشتهای از تاریخ 13 رجب تا 23 شوال 1306 قمری است. کتاب دوم هم از روز دوشنبه 24 شوال آغاز میشود و به دوشنبه 28 ذیالحجه 1306 (از طهران الی شهر آنورس) پایان مییابد.
ناصرالدین شاه، در ضيافتهايى كه به افتخار وی در كشورهاى اروپا برگزار مىشد، در معرفى بزرگان مدعو، احساس و استنباط خود را چه خوب و چه بد بر زبان آورده است: «اين زن، زن پير بدگل متعفّنى است؛ امّا جواهرهاى قيمتى، مرواريدهاى بزرگ عالى… .»