سفرنامه عتبات ناصرالدین شاه قاجار

سفرنامه عتبات ناصرالدین شاه قاجار

نویسنده: ناصرالدین ‌شاه قاجار
به کوشش: ایرج افشار
ناشر: فردوسی - عطار
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 300
اندازه کتاب: وزیری - سال انتشار: 1362 - دوره چاپ: 1

کمیاب - کیفیت :  نو

مروری بر کتاب

مصور - اسناد

خاطرات سفر ناصرالدین شاه قاجار به عتبات عالیات 

«ناصرالدین شاه بن محمدشاه» در ششم صفر هزار و دویست و چهل و هفت هجری قمری در تبریز به دنیا آمد و پس از مرگ پدر، در سال 1264 ق به سلطنت رسید. وی در دوران سلطنت خود برای زیارت عتبات عالیات راهی کشور عراق شد که کتاب حاضر، گزارش این سفر، به قلم خود ناصرالدین شاه است.

وی ازجمله پادشاهانی بود که سفر را جز لاینفک سیستم حکومتی خود قرار داده بود و هر از چند گاهی سفرهایی در شهرهای ایران و یا کشورهای خارجی انجام می‌داد، و ازجمله عادات پسندیده وی نگارش یادداشت‌های روزانه و حتی چاپ و انتشار آن‌ها بود.

«ناصرالدین‌شاه» منحصراً قصد سفرنامه‌نویسی نداشته است بلکه علاقه وافری داشته است که زندگانی خود را روزبه‌روز یادداشت کند و چون قسمتی از خاطرات روزانه او مصادف با سفرهای متعدد داخلی و خارجی او شده است این قسمت از خاطرات یعنی یادداشت‌هایی که در روزهای سفر انجام‌یافته نام سفرنامه به خود گرفته است.

وی در طول این سفر از بسیاری شهرها و روستا ها عبور کرد و رباط کریم، ساوه، همدان، اسدآباد، کنگاور، کرمانشاهان، سرپل زهاب، قصر شیرین، بغداد، کاظمین، کربلا، نجف اشرف، کوفه، سامرا، بیستون، صحنه، تویسرکان، دستجرد، قم و حضرت عبدالعظیم برخی از نواحی مورد اشاره در این اثر هستند. این سفرنامه اولین بار در همان سال نگارش، به صورت چاپ سنگی و به خط نستعلیق میرزا رضا کلهر منتشر شد. در نسخه حاضرکه توسط انتشارات کتابخانه سنائی در سال 1362 برای دومین بار به چاپ رسیده از نسخه چاپ سنگی مزبور استفاده شده است.

...امروز باید به نجف اشرف رفت، صبح سوار شدیم به کالسکه، راندیم...

باز سوار شده راندیم تا نزدیک شهر رسیدیم... علمای نجف و مشایخ طلاب زیادی استقبال آمده بودند، مثل شیخ رازی و سایر... دم دروازه از کالسکه پیاده شده، با همه نوکرها، وزرا، پاشایان و... همان طور پیاده می‌رفتیم... رفتیم تا به در صحن مبارک رسیدیم، داخل شدیم، در حقیقت به بهشت برین وارد شدیم. صحن گشاد با روحی، دو مرتبه، از کاشی معرق، از بناهای صفوی است. گنبد و بارگاه حضرت در وسط ایوان طلا، مناره‌های طلا، اما بالای سر درب صحن اسم نادر شاه را نوشته‌اند. می‌شود بنای صحن از نادر باشد... گنبد طلاکاری از کارهای نادر شاه است، روحی داده بود... داخل ضریح که شدیم مثل بهشت بود، روح و صفائی داشت که محال است هیچ جای دنیا هیچ باغی به این صفا باشد...