سرزمین خوشبختی

نویسنده: فریدون تنکابنی
ناشر: پگاه
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 110
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1358 - دوره چاپ: 2

کمیاب - کیفیت : نو

مروری بر کتاب

مجموعه‌ داستان‌

فریدون تنکابنی (با نام مستعار "فریدون آموزگار" و" ف.ت. آموزگار")، داستان نویس؛ طنز پرداز؛ یاداشت نگار معاصر در سال ۱۳۱۶ شمسی در تهران به دنیا آمد. پس از گذران دوران ابتدایی، در رشته ادبیات فارسی تحصیل و فارغ التحصیل شد و سپس در همین رشته سال ها به معلمی و تدریس در دبیرستان ها پرداخت. و مدتی با نشریه پیک ، ویژه دانش آموزان، همکاری داشت.

وی از نویسندگانی است که طنز نویسی را به اشکال مختلف در آثارش دنبال کرده و داستان های طنز آمیز بسیاری در انتقاد از مسائل اجتماعی و زندگی بی امید معلمان و کارمندان نوشته است.
تنکابنی به عنوان روشنفگر چپ که به نقد مناسبات و روابط اقتصادی، نقد نوکیسه های تازه به دوران رسیده، نقد بورژوازی و رفتارهایش می پردازد، شناخته شده است .

تنکابنی در داستان های کتاب "سرزمین خوشبختی" به چیرگی فرهنگ مصرفی و آگهی های تجاری بر زندگی شهرنشینان پرداخته و با دقت و بیرحمانه های ویژه خود، شادکامی های سطحی و مبتذل زندگی شهری را در کمدی- تراژدی هایش نمایش می دهد و به خواننده خود اجازه نمی دهد تا با خیال راحت و فارغ از یک آگاهی وسیع به این نوع زیستن دل خوش کند.

هر چند به شرح بالا، در میان نویسندگانی که نگاهی طنز آمیز نسبت به زندگی طبقه متوسط شهر نشین و دنیای کارمندان اداری دارند، تنکابنی چهره ای بارز و شناخته شده است. اما شهرتش در نوشتن بیشتر به دلیل صراحت بیان و نگاه موشکافانه و زبان تیز و برنده اوست که در غالب موارد موجب اغتشاش روال داستان ها و یا تبدیل آنها به مقاله های داستان گونه شده است.

او نویسنده ای اندیشمند اما حساس، عصبانی و معترض است و لطف و مزیت اصلی نوشته هایش جدال پیگیرانه او با ابتذال و انحطاط اجتماعی است. به همین دلیل، نقد زندگی بی آرمان و بدون هدف موضوع اصلی داستان ها و نوشته هایش را تشکیل می دهد. و این را به خوبی می توان "در تنهایی آقای تهرانی" یافت.

شیوه داستان نویسی تنکابنی بیشتر شبیه نوعی عکاسی هنرمندانه است. او با انتخاب و ضبط تصاویری از زندگی روزمره و بزرگ نمایی آنها، عمق مشکلات اجتماعی و اقتصادی و سیاسی مردم را می نمایاند و پرده از ابتذالی فراگیر بر می دارد. نثرش گزارشی، ساده و روان اما تند و نیشدار است و نمایانگر تعلق خاطر او به بیان هر چه صریح تر مضامین و نه عبارت پردازی و رعایت سبک خاص در نوشتار است. و برای همین می تواند در مورد بسیاری از مسائل اشارات آشکار و پنهان کند.

شوخی های کلامی یا حاشیه روی های او یکی از مهمترین ویژگی های کارهای او است. تنکابنی گزارشگری موفق و در استفاده از واژ ه ها و بازی با آنها استاد است. و این استادی وی را در مقاله "زن در شاهنامه" به خوبی می توان دید. این مقاله، کنکاشی در توصیف طنز آمیز موقعیت زن از دیدگاه حکیم توس است؛ و در مطاوی آن محققینی را که بر هر اثری فراتر از وجود و ماهیت آن نگاه می کنند و در آن باب به قضاوت می نشینند، به سخره گرفته است.

تنکابنی خود در باره شوخی و طنز گوید: " اگر شوخی سبب خنده ای می شود که آن خنده، به گفته برگسون، تنبیه خفیفی است برای افراد غافل جامعه، طنز فریادی است که به خواب رفتگان را بیدار می کند، تازیانه ای است بر اندام های بی حس. به گفته لوناچارسکی، بیدار کننده صفات نیک است در ما، تا آن صفات نیک نه تنها با بدی های جامعه، یعنی با بدی های دیگران بجنگند، بلکه بدی های نهفته در خود ما را نیز به چالش کشند. طنز ما را همواره آماده و هوشیار و گوش به زنگ نگه می دارد تا با «عادت کردن» که بی حس کننده و رخوت آور است، مبارزه کنیم...