... ما آمده‌ایم بگوئیم که در سرتاسر آذربایجان یک نفر آذربایجانی پیدا نخواهد شد علیه استقلال کشور آباء و اجدادی خود قیام نماید. این نغمه‌های شوم از حلقوم آذربایجانی نیست. آنها مشتی خیانت پیشه و بیگانه‌پرست هستند که قلب آذربایجانی را جریحه دار ساخته‌اند...

مشروطه در آذربایجان دو تفنگ و یک کلاه و سه حنجره نگاه داشته و از خطر نابودی نجات داد؛ آن دو تفنگ عبارت بود از تفنگ‌های ستارخان و باقرخان و کلاه حاجی مهدی کوزه‌کنانی (ابوالمله) که در مواقع حساس آن را محکم به زمین می‌کوبید و فریاد می‌کشید و سه حنجره نیز، حلقوم سه تن از پرخروش‌ترین وعاظ و خطبا به اسامی شیخ سلیم، میرزا حسین واعظ و میرزا جواد ناطق بودند.

چون این سه تن خطیب شهر که باید «خطبای ثلاثه» نامید، از اولین روزهای مشروطه داخل در کار و فعالیت بوده و عنوان بنیادگذاری داشته‌اند، نویسنده در این کتاب به شرح حال این سه نفر و نقش آنان در مشروطیت آذربایجان پرداخته است.

...میرزا جواد ناصح زاده مشهور به ناطق از آزادی خواهان تبریز بود. پس از آن که فرمان مشروطیت در ۱۴ مرداد ۱۲۸۵ توسط مظفرالدین شاه صادر گردید هنوز رعایت و اجرای آن در تبریز مورد حمایت محمد علی میرزا ولیعهد قرار نگرفته و پیوسته فشار بر آزادی خواهان ادامه داشت.

در اواخر شهریور عده‌ای از آزادی خواهان از جمله میرزا جواد، میرزا حسین واعظ و آقا میر هاشم به عنوان اعتراض به وضع موجود جهت تحصن در کنسولگری بریتانیا اقدام کردند ابتدا در مسجد صمصام جمع شده و با بستن بازار جمعیت زیادی گرد آمد و میرزا جواد به تندی با فرستاده محمد علی میرزا که وعده ارزانی نان را می‌داد صحبت کرده و مردم را به تحصن دعوت نمود.

سخنرانی‌های مهیج میرزا جواد باعث شد که لقب ناطق به وی داده شود. این سخنرانی‌ها و کمک مالی بازاریان بخصوص حاج مهدی کوزه کنانی در تغییر رأی ولیعهد تأثیرگذار بود. پس از این پیروزی مقدمات تشکیل انجمن ایالتی فراهم گردید. بعد از پیروزی مشروطه طلبان وی لباس روحانی را کنار گذاشت و گفته بود:
مملکت تغییر یافته و دوره سستی گذشته، باید کار کرد و نان خورد.
ناصح زاده مدتی ریاست وکلای دادگستری تبریز و مدیریت مجله ادبی "ماهتاب" ارگان انجمن ادبی تبریز را عهده‌دار بود. او در سال ۱۳۲۲ در تهران درگذشت....

میرزا حسین واعظ تبریزی خطیب و مشروطه خواه تبریزی و نایب رئیس انجمن تبریز بود. سخنرانی‌های وی نقش عمده‌ای در تشویق مردم تبریز در جریان انقلاب مشروطه ایفا کردند. وی خاله‌زاده حسن رشدیه می باشد . در ابتدای کار به وعظ و سخنرانی‌های مذهبی می‌پرداخت ولی پس از بازگشت از سفر به قفقاز و آشنایی با زندگی قانونی و مدنی آنجا انتقاد از عدم آزادی‌های سیاسی و مدنی را سرلوحه سخنرانی‌های خود قرار داد.

پس از صدور فرمان مشروطیت توسط مظفرالدین شاه وی و تنی چند از مشروطه طلبان و آزادیخواهان تبریز انجمن تبریز را بنیان نهادند و او به تدریج به یکی از اعضاء اصلی انجمن تبدیل شد و در دوره استبداد صغیر نایب رئیس انجمن بود. در اوائل حمله قوای استبداد و محاصره تبریز توسط قوای عین الدوله و صمد شجاع‌الدوله او نماینده انجمن برای مذاکره با متجاوزین بود.پس از اشغال تبریز و تسلط صمد شجاع‌الدوله و کشتار مشروطه طلبان میرزا حسین مخفی شد. مدت شش ماه در منزلی در تبریز مخفی شده بود، سپس توسط اطرافیان از صمدخان تأمین خواست تا از تبریز مهاجرت کند ولی در حین خروج از تبریز دستگیر و به صمد خان تحویل داده شد ولی فعالیت آزادیخواهان در تهران و مذاکرات با سفیر تزار او را از مرگ نجات داد.