کتاب در واقع تز دکترای لیدا اندیشه در دانشگاه یوتای آمریکا به‌شمار می‌رود که با ترجمه جلال‌الدین افضل راهی بازار کتاب خواهد شد. در این کتاب به سرگذشت و زندگی این نویسنده و مورخ معاصر پرداخته و پژوهشگر با تحلیل آثار اقبال این کتاب را تحریر کرده است.

عباس اقبال آشتیانی از پژوهشگران پیشگام ایران در تاریخ و ادبیات است. آثار او جزو اولین تلاش ها در ایران برای تاریخ نگاری به روش علمی مدرن متاثر از مستشرقان محسوب می شود. مجموعه ی آثار او سر آغاز تحقیقات تاریخی - ادبی، توسط خود ایرانی هاست. این کتاب نخست مرور کلی بر جریان روشنفکری ایران دارد؛سپس جایگاه اقبال در این جریان را واکاوی میکند و در فصل های جداگانه به زندگی و پژوهش های تاریخی - ادبی و مجله ی یادگار می پردازد...

.عبّاس اقبال آشتیانی یکی از مشهورترین روشنفکران ایرانی نیمه اول قرن بیستم، تاثیر به سزایی بر نظام مدرن دانشگاهی ایران داشت. او نماینده گروه کوچکی از محققان ایرانی است که عالِم سنتی، یعنی فرد تحصیل کرده را به محقق مدرنی ارتباط می دهد که در نظام جدید پژوهش تعلیم دیده است. این مطالعه بر کارها و عقاید و دورانی که اقبال در آن زندگی می کرد، متمرکز است. از میان مهمترین چهره های روشنفکری آن روزگار، اقبال به عنوان بهترین نماینده این گروه از محققان انتخاب شده است.

اقبال در سال های ۱۲۷۵ تا ۱۳۳۴ش/ ۱۸۹۷ تا ۱۹۵۶م می زیست. این سال ها شامل دورانی از انقلاب مشروطه ۱۲۸۵ش/ ۱۹۰۶م تا سال های پس از جنگ جهانی دوم است. او ناظر دوران پرحادثه ای از تاریخ ایران بود. این دوران شامل جنبش مشروطیت، دو جنگ جهانی، تغییر خاندان حکومتی از قاجار به پهلوی، انتقال قدرت از یک پادشاه قدرتمند خودرای ( رضاشاه ) به وارثش ( محمدرضا شاه ) ، و جنبش ملیگرایی دکتر مصدق بود. این رویدادهای مهم روح حساس اقبال را که سخت به میهنش عشق می ورزید تحت تاثیر قرار داد.

این پژوهش با مقدمه ای شروع می شود که به طور کلی به تاریخ روشنفکری ایران و جایگاه اقبال در سنت روشنفکری ایران می پردازد. در فصل اول، عوامل تاثیر گذار بر روند تاریخ ایران در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم میلادی، به طور کلی مرور می شود.

فصل دوم به زندگی اقبال، سال های تاثیرگذار و پربار زندگی او، فعالیت های او در ایران و خارج، و دوستان و همکارانش که در بسیاری از ایده های فکری آن روزگار با او سهیم بودند، اختصاص دارد. در مورد تحولات نظام آموزشی ایران و روزنامه نگاری نیز بحث می شود؛ اقبال در هر دو زمینه بسیار فعال بود و جایگاه مهمی را داشت.