زندگی نامه و خدمات علمی و فرهنگی استاد محمد نخجوانی

زندگی نامه و خدمات علمی و فرهنگی مرحوم محمد آقانخجوانی

نویسنده: امید قنبری
ناشر: انجمن آثار و مفاخر ایران
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 198
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1384 - دوره چاپ : 1

مروری بر کتاب

مصور

حاج محمد نخجوانی، فرزند حاج علی‌عباس، از فضلای صاحب‌نام آذربایجان در سال 1297 ه . ق در تبریز تولد یافت. وی پس از گرفتن مبادی علوم اسلامی و ادبیات فارسی از محضر استادانی چون سید حسن امین‌الادبا کسب فیض نمود و به مطالعه‌ی متون فارسی و عربی پرداخت. در سال 1316 ه . ق به همراه پدر به مکه رفت و سپس برای زیارت عتبات عالیات به عراق سفر کرد و در کشورهای هند، ترکیه، مصر، پاکستان و اروپا به سیر و سیاحت پرداخت و در تمام سفرها از خرید نسخ خطی غافل نماند. در کتابخانه‌ی حاج محمد نخجوانی که پر از نسخه‌های کمیاب بود، بر روی عارفان و فاضلان باز بود.

او در عرصه‌ی ادب فارسی و تاریخ، مطالعات عمیقی داشت و در "ماده تاریخ‌سازی" نیز استاد و زبردست بود. هم‌چنین استاد نخجوانی در کتاب‌شناسی و شناخت انواع خطوط از استادان بنام عصر خویش به شمار می‌رفت. از جمله آثار مرحوم نخجوانی می‌توان به چاپ دیوان حیران خانم دنبلی (1324) از روی تنها نسخه‌ای که در اختیارش بود؛ چاپ اشعار معجز شبستری، شاعر پرآوازه‌ی آذربایجان؛ و تهیه‌ی فهرست کتب خطی کتابخانه‌ی تربیت؛ و تصحیح دیوان ابو منصور قطران تبریزی اشاره کرد.

احیای دیوان حکیم قطران تبریزی علاوه بر آن که از نظر ادبی قابل ملاحظه و توجه است، از نظر تاریخی نیز فواید بسیاری دارد؛ زیرا اطلاعاتی که درباره‌ی سلاطین و امرا و وزرا و شعرای قرن سوم و چهارم هجری در این دیوان آمده، در دیگر منابع موجود نیست. کتاب حاضر شرح زندگی و خدمات علمی و فرهنگی استاد محمد نخجوانی به قلم چند تن از نویسندگان از جمله محمدرضا نصیری، غلامرضا طباطبایی مجد، صادق رضازاده شفق، محمد گلبن و... است.