زندگانی سیاسی خاندان علم

زندگانی سیاسی خاندان علم 

نویسنده: مظفر شاهدی
ناشر: موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 346
اندازه کتاب: وزیری - سال انتشار: 1377 - دوره چاپ: 1

مروری بر کتاب

مصور

کتاب دارای سه بخش کلی است . در بخش اول پیشینه های تاریخی خاندان علم مورد بررسی قرار می گیرد وبه تحولات این خاندان بالاخص از اواخر دوره ی صفویه تا آغاز حکمرانی امیر علم خان سوم (حشمت الملک اول) تا آغاز حکمرانی امیر محمد ابراهیم خان علم ( شوکت الملک دوم) میپردازد.

در بخش دوم زندگی سیاسی محمد ابراهیم خان علم همراه با تاریخ ایران در آن دوره مورد بررسی قرار گرفته و در بخش سوم ( بخش پایانی) نقش خاندان علم در تحولات معاصر ایران _ بویژه عصر پهلوی اول و دوم_  بطور فراگیر تری مورد بررسی قرار می گیرد و بطور  مشخص پرداختن به عملکرد سیاسی ، اقتصادی ، فرهنگی  شخص اسد الله علم( آخرین  ، تاثیر گذارترین و در عین حال شاخص ترین فرد این خاندان)  در دوره محمدرضا شاه (1320-1357ش) مورد توجه ویژه قرار می گیرد.

تحولات تاریخ ایران و بطور اخص تاریخ معاصر ایران  در پیوندی تنگاتنگ با نقش آفرینی خاندان های متنفذ و قدرتمند است تا جائی که بررسی تاریخ سیاسی ایران در دوسده ی اخیر ، بدون پرداختن به  نقش خاندانهای بزرگ و متنفذ تقریبا غیر ممکن است . تا بحال در مورد شخص اسدالله علم آثار زیادی به چاپ رسیده اما متاسفانه خاندان علم با داشتن پیشینه ای طولانی در تاریخ ایران(حضور موثر از اواخر صفویه تا انتهای عصر پهلوی دوم)  و بالاخص جایگاه ویژه شان در دوسده ی اخیر ، هیچ گونه کار پژوهشی- تاریخی و مستند بر روی آن صورت نگرفته ، همه ی اینها و کثرت منابع مطالعاتی درباره ی این خاندان  ( بویژه در دوره پهلوی)  مولف را به تهیه و تنظیم  کتاب پیش رو مصمم نموده است.

تا زمان صفویه  هیچ گونه ذکری از خاندان علم  در متون تاریخی وجو ندارد. از این زمان به بعد است که در منابع به طور پراکنده ای از این خاندان در متون تاریخی و نقشی که در تحولات منطقه ای بر عهده داشته اند سخن به میان می می آید. از اوایل قرن "سیزدهم هجری قمری /نوزدهم میلادی" به بعد نقش خاندان علم در تحولات ایران پررنگ تر می شود . این روند تدریجا سیری صعودی پیموده تا جایی که در اواخر این قرن این خاندان از جمله به مهم ترین عناصر تاثیر گذار در تاریخ معاصر ایران و بالاخص شرق کشور تبدیل می شوند.

شاخص ترین نقش این خاندان در تاریخ ایران در دوره ی سلطنت دودمان پهلوی رقم میخورد و این روند در دوره ی محمد رضا شاه همزمان بااقتدارآخرین فرد از دودمان علم یعنی اسدالله علم به اوج خود می رشد . در دوره ی فوق است که اسدالله علم در راس خاندان خود جایگاهی بس مهم در تاریخ تحولات ایران به خود اختصاص می دهد و با احراز مقاو دوم کشور پس از محمد رضاشاه در واقع به اصلی ترین کارگردان در اداره ی کشور تبدیل می شود.