زن در حقوق ساسانی

زن در حقوق ساسانی

نویسنده: کریستین بارتلمه 
مترجم: ناصرالدین صاحب الزمانی
ناشر: عطائی
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 75
اندازه کتاب: وزیری - سال انتشار: 1337 - دوره چاپ: 1 

کمیاب - کیفیت : درحد نو _ نو ؛ لبه جلد زدگی دارد

مروری بر کتاب 

ساسانیان، خاندان شاهنشاهی ایرانی در سال‌های ۲۲۴ تا ۶۵۱ میلادی بودند. شاهنشاهان ساسانی که اصلیتشان از استان پارس بود بر بخش بزرگی از غرب قاره آسیا چیرگی یافتند. پایتخت ساسانیان شهر تیسفون در نزدیکی بغداد در عراق امروزی بود. عصر ساسانی از درخشان‌ترین دوران تاریخ ایران است. ساسانیان تعصبات دینی نداشتند، به عنوان مثال در دانشگاه «جندی شاپور» مسیحیان نیز درس می‌خواندند و فردوسی هم در شاهنامه از این حکومت تعریف کرده است.

بر اساس کتاب مذهبی اوستا، از نظر حقوقی زن با مرد برابر است و تفاوتی بین این دو وجود ندارد. هر جا که در اوستا نام مرد می‌آید، نام زن نیز در ادامه آورده می‌شود و هر جا که مرد ستایش می‌شود، زن نیز ستایش می‌گردد. دختران و زنان می‌توانستند به کارهای اقتصادی بپردازند و در صورت لزوم مستقلاً و بدون نیاز به قیم و سرپرست در دادگاه شرکت کرده و حق شهادت دادن داشتند.

دختران و زنان نیمی از جمعیت ایران ساسانی را تشکیل می‌دادند که دارای شخصیت حقوقی بودند. اگر چه جامعه به‌صورت مردسالاری بود ولی قانون در موارد زیادی از زنان حمایت می‌نمود. اطلاعات ما بیشتر در مورد طبقه اشراف و بزرگان است. در این طبقات ما مشاهده می‌کنیم که زنان بسیاری به فنون جنگاوری می‌پردازند و از تعلیم و تربیت و هنرهای مختلف بهره‌مند هستند. در موارد متعدد زنان در دوره ساسانی به پادشاهی رسیدند از جمله به پوراندخت و ایراندخت می‌توان اشاره کرد و این مسئله نشانه اینست که در دیدگاه ایرانیان، زن موجودی پست محسوب نمی‌شد و گرنه به عنوان بزرگترین و مهمترین شخصیت کشور یعنی پادشاه انتخاب نمی‌گردید.

کتاب حاضر ترجمه خطابه ای است که کریستین بارتلمه در جشن تاسیس فرهنگستان علوم هایدلبرگ در تاریخ 11 می سال 1924 ایراد کرده است.آرتور کریستن سن در کتاب گران بهای خود به نام ایران در زمان ساسانیان،تصریح می کند که توصیفی را که او از حیات حقوقی زنان در عصر ساسانی می کند،همه را مدیون تحقیقات بارتلمه است. این خطابه در واقع نتیجه یک عمر تحقیقات و عصاره مطالعات وی بر روی متون حقوقی پهلوی و سریانی است که او خود به پاره‌ای از آنها در آغاز خطابه اشاره می‌کند.

کریستین بارتلمه از خاورشناسان مشهور آلمانى و متخصّص زبان شناسى تطبیقى و استاد زبانهاى آریایى و سانسکریت در 21 ژانویه 1855 در فورشت از شهرهاى آلمان متولد شده، و پس از هفتاد سال عمر در 1925 بدرود زندگى گفته است.بارتلمه پس از پایان تحصیلات مقدماتى و متوسطه در دانشگاه مونیخ وارد شده، و پس از پایان دوره فقه اللغه السنه ى سامى در 1877 به درجه ی دکترا نایل گردیده است.آن گاه در دانشگاه لایپزیگ به سمت دانشیار به تدریس پرداخته و بعد از آن در 1884 به سمت پروفسور فوق العاده در دانشگاه هاله و در 1885 در دانشگاه مونستر و در 1895 به سِمَت استاد فقه اللغه زبانهاى هند و اروپایى در دانشگاه شهر گیسن و در 1909 به سِمَت استاد زبان شناسى تطبیقى در دانشگاه هامبورگ به تدریس اشتغال داشته و تا آخر عمر در همین شغل بوده است.