زن ایرانی در نشریات مشروطه

نویسنده: غلامرضا وطن دوست, آفرین توکلی,مریم شیپری
ناشر: موسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 112
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1387 - دوره چاپ: 1

مروری بر کتاب 

مصور

در کتاب حاضر پس از بررسی موقعیت زنان در عهد قاجار، روزنامه‌ها و موسساتی که زیر نظر زنان اداره می‌شدند. معرفی شده است.  تعداد 17 مقاله از 8 نشریه طی شش سال اول انقلاب مشروطه یعنی از زمان صدور فرمان مشروطه تا اندکی پس از انحلال مجلس دوم مورد بررسی قرار گرفته است. این مقالات که در نشریه های (مجلس)، (تمدن)، (صور اسرافیل)، (حبل المتقین)، (بهار)، (ایران نو)، (دانش) و (شکوفه) به چاپ رسیده، منعکس کننده ی گوشه هایی از زندگی اجتماعی و مشکلات و مباحث مربوط به زنان ایران در آن روزگار است.

انقلاب مشروطه سرآغاز تحولی عظیم در تمام ارکان جامعۀ ایران محسوب می‌گردد. حکومت سلطنت مطلقه که تا پیش از آن در ایران رایج بود، جان، مال و حیثیت افراد را در ید قدرت یک تن، یعنی شخص شاه قرار می‌داد. اما با رواج مفاهیمی هم‌چون حقوق و مالکیت شخصی، لیبرالیسم و دموکراسی، مردم به تدریج با حقوق خویش، که سالیان طولانی توسط حکومت‌های مستبد پایمال شده بود، آشنا شدند.

یکی از گروه‌های گستردۀ جامعه که حقوق آن بیش از سایر گروه‌ها پایمال شده بود زنان بودند. آنها همواره به عنوان طبقۀ دوم و قشر ضعیف تحت سلطۀ مردان و قوانین صادر از سوی آنها به شمار می‌آمدند. اما تحولات عصر مشروطه و به ویژه اقشار مطبوعات و مقالاتی در خصوص حقوق و دستاوردهای زنان اروپایی، زنان ایران، دست کم در طبقات بالادست جامعه، را از حقوق و ماهیت وجودی خود آگاه نمود.

مطبوعات طرفدار مشروطه در ضمن توجه به مفاهیم جدید‌ غربی برای اولین بار حقوق زنان را مد نظر خود قرار دادند. هرچند مخالفان اصلاحات، محافظه‌کاران و درباریان سرسختانه علیه این جریان مبارزه می‌کردند. اما موافقان اصلاحات با توجه به آشنایی با غرب، بیش‌تر به مسئلۀ خانه‌نشینی و بی‌سوادی زن ایرانی، به عنوان معضل جامعه، می‌پرداختند.