- موجودی: درحال حاضر موجود نمی باشد
- مدل: 134441 - 11/3
- وزن: 1.50kg
- UPC: 175 = 200
زعفران ایران
نویسنده: محمدحسن ابریشمی
ناشر: آستان قدس رضوی، دانشگاه امام رضا(ع)
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 892
اندازه کتاب: وزیری گالینگور روکشدار - سال انتشار: 1376 - دوره چاپ: 1
کمیاب - کیفیت :
مروری بر کتاب
مصور - شناخت تاریخی و فرهنگی و کشاورزی
زعفران از جمله محصولاتی است که نام آن در بازارهای جهانی معرف و یادآور نام ایران است. دراین کتاب که تحقیق جامعی پیرامون این طلای رستنی است، ابتدا با نامها و جغرافیای طبیعی و تاریخی آن و سپس با مصارف خوراکی و غیرخوراکی آن آشنا میشویم. در ادامه از خواص و کاربردهای زعفران در طب سنتی و داروشناسی، و همچنین در باور عامه آگاهی مییابیم؛ و در پایان با روشهای زراعت و تجارت و نیز استانداردهای این گیاه آشنا میشویم.
زعفران به عنوان طعم دهندهٔ غذا و برای رنگ پارچه، در کشورهای در حال توسعه و توسط صنعت گران به مقدار زیاد استفاده میشود. در طب سنتی، زعفران به عنوان مسکن، خلط آور، محرک جنسی و معرق، کاربرد دارد. در گزارشهای داستان گونهٔ مربوط به مناطق استوایی آسیا، از خمیری نام برده شده که مخلوطی از زعفران و چوب صندل است و این خمیر امروز همچون گذشته به صورت مرهمی آرامش بخش برای پوستهای خشک مصرف میشود
کاشت زعفران در ایران قدمتی ۳۰۰۰ ساله دارد. این گیاه رنگی و گرانبهای چندین ساله، بدون ساقهاست و پیاز دارد و چون درخاک کویر به عمل میآید، به طلای سرخ و یا طلای کویر شهرت یافتهاست. از هر ۱۵۰ گل، یک گرم زعفران و از حدود ۱۴۷ هزار گل تازه، یک کیلو زعفران خشک به دست میآید.
زَعفَران,زعفران خوراکی یا زرپران گیاهی است از تیرهی زنبقیان، سرده زعفران که ویژگی سرخوشی داشته و امروزه برخی شرکتهای دارویی اروپایی از آن بعنوان اینتگراتور ضد افسردگی استفاده میکنند.زعفران گیاهی کوچک و چند ساله به ارتفاع ۱۰ تا ۳۰ سانتیمتر است. از وسط پیاز و یا قاعده ساقه، تعدادی برگ باریک و دراز خارج میشوند. از وسط برگها، ساقه گلدار خارج شده که به یک تا سه گل منتهی میشود. گلها دارای ۶ گلبرگ بنفش رنگ هستند که ممکن است در بعضی واریتهها به رنگ گلی یا ارغوانی باشند. گلها دارای ۳ پرچم و یک مادگی منتهی به کلاله سه شاخه به رنگ قرمز متمایل به نارنجی است. قسمت مورد استفاده این گیاه، انتهای خامه و کلاله سه شاخه است که به نام زعفران مشهور است و دارای بوی معطر با طعم کمی تلخ میباشد. کشت زعفران در ایران به ویژه در شهرستان های شهرستان زاوه ، تربت حیدریه، تایباد (طیبات)، باخرز، گناباد و سبزوار و نیشابور در استان خراسان رضوی و شهرستان های قائن، بجستان، فردوس، سرایان و بیرجند در استان خراسان جنوبی و به تازگی در استانهای فارس و کرمان و لرستان رواج دارد
ایرانیان ضمن صدور زعفران به بسیاری از نقاط جهان باستان، خواص آن را به یونانیها، رومیها، چینیها و اقوام سامی از جمله عربها معرفی کردند و شیوه زراعت آن را در سدههای اول تا چهارم هجری به امتهای اسلامی اطراف مدیترانه آموختند. به این ترتیب که نخستین زعفرانکاری به وسیله ایرانیان تبعید شده توسط معاویه در نواحی شام دایر شد، سپس کاشت زعفران در شمال آفریقا و اندلس(اسپانیای اسلامی) و صقلیه (سیسیل) رواج یافت و اقوام ایرانی همچون رستمیان و بنوطبری در انتقال فرهنگ زعفرانکاری مؤثر بودند. مستندات تاریخی بیانگر این واقعیت است که ایرانیان از روزگاران کهن به زر و زعفران علاقه و توجهی زیاد داشتهاند، به طوریکه در جشنها و سرورها و مجالس بزم و نشاط مانند عروسیها و اعیاد، یا استقبال از بزرگان و زائران زر و زعفران نثار قدمها میکردند. در برپایی با شکوهتر این گونه آئینها، ضمن آذینبندی و آینهبندان، سکههای زرین و سیمین را به همراه زعفران و گل و نقل بر سر عروس و داماد یا شخصیتهای مورد نظر و گاهی همه حاضران در این گونه مراسم میریختند. در برخی از مراسم زعفران را به تنهایی یا همراه با مشک و عنبر و عود دود میکردند و گلاب میپاشیدند.
در عصر هخامنشیان نیز زعفران برای تزئین گردههای نان و معطر کردن خوراکها به کار میرفتهاست. در دوره پارتها زعفران ایران به یونان و روم فرستاده میشد، بعداً چین هم از مشتریان زعفران ایران شد. در عصر ساسانیان کاشت زعفران در قم نیز رایج شد و مرغوبیت محصول آنها شهرت یافت. در همان روزگار زعفران در پرداخت کاغذهای گرانقیمت کاربرد پیدا کرد، اما پیشتر از آن محلول زعفران به عنوان مرکب تحریر استفاده میشد و تا قرنها بعد در ترکیب مرکبهای تحریر مرغوب به کار میرفتهاست