زایش سرمایه داری از چشم انداز سده بیست و یکم

زایش سرمایه داری

نویسنده: هنری هلر
مترجم: حسن مرتضوی
ناشر: ثالث
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 410
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1396 - دوره چاپ: 1

مروری بر کتاب

از چشم انداز سده بیست و یکم

این کتاب درکی  پیچیده‌تر و ضعیف تر از خاستگاه های سرمایه داری ارائه می کنند. غرب هنگام زایش سرمایه‌داری از نظر جغرافیایی ، اقتصادی و فرهنگی نسبت به دیگر مناطق دنیا در سطح نازل تری بود.  نیروهای مولد در خاورمیانه ، چین ژاپن و هند به همان میزان یا حتی بیشتر توسعه یافته بودند.

در اروپا پیشرفت به سوی سرمایه داری ، نتیجه یک دوره طولانی تعارض طبقاتی بین طبقات حاکم فئودال  و دهقانان و پیشه وران بود و در نهایت توازن به زیان طبقات حاکم  آنقدر تغییر یافت که به سرمایه داری فرصت ظهور داد. اما در همان زمان در چین ، ژاپن ، هند و خاورمیانه در تعارضات مشابه ، توازن قدرت به نفع طبقات حاکم باقی ماند که مانع گسست  شد. گرچه  برترین تولیدی سرمایه دار بر اقتصاد کاربر مثلاً در چین در اواخر سده  هفدهم مشهود بود ، اما تنها پس از 1800 در سطح جهانی چشمگیر شد.

روش‌شناسی مارکسیستی و مقولات تحلیلی شرکت‌کنندگان اصلی این مبحث، کمک می‌کند تا وحدت این بحث به رغم اختلافات فاحش صاحب‌نظران در استدلال و تأکیدشان، حفظ شود. درونمایه‌های کلاسیک مارکسیستی مانند ماهیت شیوهٔ تولید، ماهیت سرمایه‌داری به منزلهٔ نظامی جهانی، اهمیت نسبی محرک‌های اولیهٔ داخلی و خارجی در زوال فئودالیسم و ظهور سرمایه‌داری، رابطهٔ مناسبات اجتماعی تولید و مناسبات مبادله‌ای، پیوند نیروهای مولد و رشد طبقات، رابطهٔ سرمایهٔ مالی، بازرگانی، کشاورزی و صنعتی و نقش دولت، محورهای اصلی بحث را تشکیل می‌دادند.

نویسنده با تمرکز بر استدلال‌هایی درباره منشأ، ماهیت و پایداری سرمایه‌داری، قرائتی جدید از شواهد تاریخی و بازجویی انتقادی از بحث گذار ارائه می‌کند. او این ایده را مطرح می کند که سرمایه داری باید به عنوان یک موجودیت سیاسی و همچنین اقتصادی درک شود. این کتاب جان تازه‌ای به بورس می‌دهد و رویکرد اقتصادی بیش از حد رابرت برنر را که طی ده سال گذشته حمایت فزاینده‌ای را به دست آورده است، به چالش می‌کشد. کتاب زایش سرمایه داری نتیجه می گیرد که آینده ی سرمایه داری بیش از هر زمان دیگری در معرض خطر است.

در نگاه اول، به نظر نمی‌رسد بحران‌های فئودالی در اروپای سدهٔ چهاردهم، پروس ِ اوایل سدهٔ نوزدهم و ژاپن در «دوران بازگشت» می‌جی، نقاط مشترک چندانی با یکدیگر داشته باشند. اما این نمونه‌های مشخص و مستقل از هم، موجد پرسش‌های معین نظری می‌شوند که آن‌ها را به هم پیوند می‌دهد، مانند رابطهٔ شیوهٔ تولید سرمایه‌داری با شیوه‌های تولید پیشین، اهمیت مناسبات طبقاتی در برابر اهمیت دسترسی به بازارهای جهانی و نقش سطح توسعهٔ نیروهای مولد در این گذار.