رویکرد عقلانی در تفسیر قرآن

رویکرد عقلانی در تفسیر قرآن

نویسنده: نصر حامد ابوزید
مترجم: احسان موسوی خلخالی
ناشر: نیلوفر
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 328
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1387 - دوره چاپ: 1

مروری بر کتاب

پژوهش گران بسیاری به نقش قرآن کریم در شکل گیری بسیاری از علوم عربی به ویژه علوم نقد ادبی و بلاغت توجه داشته اند و در پژوهش های بسیاری در پی کشف و یافتن ابعاد و نشانه های این نقش برآمده اند که زاویه ی بررسی هر پژوهش با توجه به نگاه پژوهش گر آن متفاوت بوده است.

در این میان، اما مهم ترین مباحث بلاغت، که مبحث « مَجاز » است، مستقلاً بررسی نشده است و شرایط شکل گیری آن و تاثیر قرآن در پرورش آن و نقشش در کلام بلیغ، پژوهیده نشده است. پژوهش گران به این نکته اشاره کرده اند که معتزله را، که برای نفی تصورات عوامانه از ذات و افعال خداوند تلاش می کردند، در پرورش و تکامل مفهوم مَجاز تاثیری به سزاست. اما این اشاره ها به اجمال و در راستای موضوع گسترده تری، یعنی موضوع نوع ادبی در نقد ادبی عربی، صورت گرفته است.

مهم ترین این اشاره ها فصلی است که دکتر مصطفی ناصف، در کتابی که درباره ی نقد ادبی نوشته، به تاثیرات روانی در مبحث استعاره اختصاص داده است. و نیز پیش درآمد دکتر جابر عصفور بر فصل مربوط به انواع بلاغی در کتاب الصوره الفنیه فی التراث النقدی و البلاغی. این اشاره ها هرچند گذرا و مجمل بود اهمیت مسئله را برای نگارنده نشان داد و او را به ضرورت پژوهش تفصیلی آن واداشت تا بتواند از رابطه ی تنگاتنگ اندیشه ی اعتزالی و مبحث مَجاز در قرآن پرده بردارد. رابطه ای که بی شک باعث شده مبحث مَجاز فصلی مستقل در پژوهش شعر و نثر داشته باشد.