رساله لقاء الله

رساله لقاء الله

نویسنده: جواد ملکی تبریزی
مقدمه ، ترجمه ، توضیح ، تعلیق و اضافات: سید احمد فهری
ناشر: فیض کاشانی
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 277
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1374 - دوره چاپ: 8

مروری بر کتاب 

به ضمیمه مقاله منتشر نشده در لقاءالله از آیت الله خمینی

اين کتاب که از عارف کامل مرحوم ميرزا جواد آقا ملکي تبريزي است، در ميان اهل سلوک به «تازيانه سلوک» شهرت دارد، زیرا براي راه انداختن مبتديان و افزايش شور و حال متوسّطان کم‌نظير و يا بي‌نظير استرساله لقاء الله یا سیر و سلوک، اثر ارزنده آیت الله ملکى تبریزى است. این عارف بزرگ یکى از برجستگان و نخبگان عرصه عرفان نظرى و عملى قرن اخیر است. ایشان در گسترش اخلاق و عرفان در میان اهل علم و ایمان، سهم بسزایى داشته اند و با نگارش سه کتاب مهم و سرنوشت ساز یعنى «المراقبات»، «اسرار الصلاه» و «لقاء الله» گام مهمى در راستاى تهذیب اخلاق، برداشته اند. مؤلف با طرح و سبک ساده و روشن مطالب سیر و سلوک را بیان کرده اند چنانکه براى همگان قابل درک است و از این جهت، نیز از کتاب هاى ایشان استقبال کم نظیرى به عمل آمده است. مؤلف از شاگردان معروف عارف نامى آخوند ملاحسینقلى همدانى و استاد امام خمینى است.

کتاب در مورد "دیدار با خداست" و با مطالعه ای تطبیقی بین آرای حکما و عرفای بزرگ شروع می شود. جمعی از آرای منکران و معتقدان به لقاء. و آنگاه به توصیف معنی لقاء می پردازد و سوء فهم های ممکن را مانع شده و یا آن را زایل می کند. مولف در میان کتاب از رمز گشایی احادیث ائمه اطهار و فهم معانی دقیق و شرح تفصیلی آن کم نگذاشته و تا آنجا که می شود قابل فهم علاقه مندان باشد؛ کاووش کرده و آن را بیان نموده است.

زیباترین بخش کتاب استفاده ی گام به گام از تمثیل هایی است که ذهن خواننده را آرام آرام به سان کودکی که تازه می خواهد راه رفتن بیاموزد، می گیرد و به فهم معنای عظیمی چون حضور در برابر رب العالمین می رساند. انگار که مادری دلسوز می خواهد آداب رویارویی با بزرگان را بیاموزد. مشفقانه و سهل الفهم. با در نظرگرفتن نقطه ضعف های خواننده، مفاهیم ثقیل و سنگین را به کام مشتاقان شیرین می کند:"گمان من آن است که اگر کسی در این روایات فکر کند و به آنها ایمان داشته باشد، ولو به کمترین درجات ایمان و از جسم سالمی برخوردار باشد؛ لذت خواب چنین کسی را از نماز شب باز نمی دارد. و او راضی نمی شود خود را از این همه فضیلت محروم نماید و با پستی و خسارت و رذائل دیگر که نتیجه ی ترک نماز شب است آلوده کند... شرافت مناجات با خداوند ملک جبار و لذت انس با او و لذت درخشش نور او و کرامت همنشینی با او را به خاطر استراحت چند ساعت از شب از دست بدهد و مرداری به شب و تنبلی به روز گردد .

در اثنای چنین سطور مملو از الهام و شهودیست که گاهی اشک شوق از چشمان مخاطبش باریدن آغاز می کند و زمین سنگی دلش را آماده ی شخم می سازد. در فصول پایانی نیز راجع به شرح "وحدت وجود " از نگاه شخص مولف و تائید آن نکاتی آمده است. ناشر این کتاب با گنجاندن نامه ی مرحوم میزار جواد ملکی تبریزی به علامه ی کمپانی و تعلیقه ی حضرت امام خمینی به این کتاب غنای دیگری بخشیده و آن را از دیگر چاپ ها متمایز ساخته است. اما.. اما شنیدن کی بود مانند خواندن و سیرکردن و غور در این بحر کی بود مانند خواندن.

امام خمینی (ره) در مورد این کتاب می فرماید: " از علمای معاصر کتب شیخ جلیل القدر عارف بالله حاج میرزا جواد ملکی تبریزی را مطالعه کن." و همچنین علامه حسن زاده آملی: " تا شنیدم آن جناب را رساله ای در لقا ءالله است برای تحصیل آن بسیار این در و آن در زدم تا به حکم آن که عاقبت جوینده یابنده است؛ آنرا تحصیل کرده با شراشر جان و دلم آن را مطالعه کردم و در حد وسع خودم از آن حظ و لذ بردم. "