رسائل سیاسی - اسلامی دوره پهلوی 

نویسنده: رسول جعفریان
ناشر: مرکز اسناد انقلاب اسلامی
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 1194
اندازه کتاب: وزیری - سال انتشار: 1384 - دوره چاپ : 1

کمیاب - کیفیت : در حد نو _ نو

مروری بر کتاب

نیازی به شرح این نكته نیست كه نظریه حكومت اسلامی، چه در قالب سنی آن كه رشته امامت را از ولایت الهی منقطع كرده و چه نظریه شیعه كه مبتنی بر اصل امامت و ولایت الهی است، ریشه طولانی در تاریخ اندیشه اسلامی دارد. در این باره چه به صورت كلی در تاریخ ولایت فقیه و چه به صورت تك نگاری درباره دیدگاه اشخاص صاحب نظر در این باره، كتاب ها و مقالات فراوانی نوشته شده است.

شاید از یك زاویه، اندیشه حكومت اسلامی در شیعه، بتواند در دو برهه تاریخی مورد توجه قرار گیرد: دوره پیش ازصفوی و دوره پس از آن. دوره پس از آن نیز تا مشروطه و از آنجا تا آغاز نهضت اسلامی و سپس از شروع نهضت اسلامی تا انقلاب اسلامی 1357 و از آنجا تاكنون ادواری هستند كه می توانند محدوده های مورد نظر برای تشریح دیدگاه های ارائه شده در زمینه حكومت اسلامی باشند. این مبحثی است كه افزون بر آنچه نوشته شده، همچنان می تواند موضوعی برای تحقیقات دقیق و گسترده باشد.

این مطلب بخصوص درباره عصر مشروطه صادق است كه دهها رساله سیاسی نوشته شده و ضمن آنها تلاش شد تا دیدگاه های اسلامی بخصوص آنچه كه مربوط به مذهب شیعه است، در آنجا مورد توجه قرار گیرد. در عالم سنی هم طی یكصد سال اخیر و تاكنون در این باره نوشته ها و تحقیقات فراوانی عرضه شده است كه اینجا جای اشارت به آنها نیست. اما آنچه در این مجموعه مورد نظر است، عرضه شماری از منابع و متون سیاسی در ارتباط با نظریه حكومت اسلامی طی دوره پهلوی دوم (1357- 1320) است.

متون سیاسی دوره اول پهلوی، منهای آنچه تتمه حركت مشروطه بوده و در همان قالب های نگارشی برگرفته از مشروطه نوشته می شده است، در پانزده سال اخیر خود، دست كم تا آنجا كه مولف این سطور می داند، مطلب قابل ذكری در حوزه تفكر اسلامی در ایران ندارد. اما با آغاز دوره پهلوی دوم و فضای تازه ای كه گشوده شد، در این باره رشته مطالبی به فارسی تألیف شد كه می تواند سابقه نظریه حكومت اسلامی را كه پایه ای برای شكل گیری جمهوری اسلامی در سال 1358 شد، نشان دهد.

هدف عمده برای عرضه این متون كه برخی از آنها سال ها پیش به چاپ هم رسیده است، در اختیار گذاشتن اهم این متون در دیدگان كسانی است كه علاقمند هستند مروری بر افكار و اندیشه های طرح شده در این باره طی یك دوره 37 ساله پیش از انقلاب اسلامی داشته باشد.

فهرست

1- شكست كسروی (یا) نسبت اسلام با دموكراسی، سید نورالدین حسینی شیرازی
2- مباحث حكومتی اسرار هزارساله و شیعیگری، حكمی زاده، احمد كسروی
3- اعلامیه فداییان اسلام یا راهنمای حقایق، گروه فدائیان اسلام.
4- سیستم حكومت اسلامی، یحیی نور
5- منشور نهضت اسلامی یا برنامه عمل - جلال الدین فارسی
6- ولایت فقیه یا حكومت اسلامی - امام خمینی
7- نظام حكومت در اسلام - آیت الله سید محمدصادق روحانی
8- برنامه انقلاب اسلامی - علامه شهیر ابوالاعلی مودودی؛ ترجمه سید غلامرضا سعیدی
9- مقالات و گفتارهای پراكنده درباره حكومت و دولت اسلامی