رجال عصر ناصری

رجال عصر ناصری

نویسنده: دوستعلی معیرالممالک
ناشر: تاریخ ایران
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 324
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1390 - دوره چاپ: 1

کیفیت : نو ؛ مهر دارد

مروری بر کتاب

مصور

در کتاب «رجال عصر ناصری»، گروهی از شخصیت های عصر «ناصرالدین شاه»، از زبان «دوستعلی خان معیر الممالک» معرفی شده اند. موقعیت زمانی و اجتماعی مؤلف، ایجاب می کرده است که او این شخصیت ها را از نزدیک بشناسد و با آنها در تماس باشد.

از این رو، این کتاب، شامل اطلاعات پراکنده اما جالبی برای علاقمندان به تاریخ قاجار است. بخش های از آن، مانند «پسران فتحعلی شاه»، «پسران ناصرالدین شاه»، «دختران فتحعلی شاه»، «خواهران ناصرالدین شاه»، «نقاشان و نوازندگان دوران ناصری و مظفری» و «خوانندگان دوران ناصری»، در نوع خود کمیاب و جالب توجه هستند.

مؤلف این کتاب، «دوستعلی خان معیرالممالک»، فرزند «دوستمحمد خان» و نواده«دوستعلی خان نظام الدوله» است. مادر او، «عصمت الدوله»، دختر دوم «ناصرالدین شاه» بود. «دوستعلی خان» در سال 1293 ه. ق در باغ فردوس تجریش متولد شد و در سال 1345 خورشیدی، در تهران درگذشت.او از نوجوانی، فارسی و عربی و تعلیم خط و نقاشی را نزد استادان آن زمان آموخت و چون خود نیز مستعد بود، بعدها آثار بسیاری در خط و نقاشی از خود به یادگار گذاشت.

دوستعلی خان دوران کودکی و نوجوانی خود را در دربار و تحت سرپرستی شاهزاده جهانگیر میرزا، دائی خانم عصمه الدوله سپری کرد. او در جوانی مدتی زیر نظر دایی خود، کامران میرزا نایب السلطنه وزیر جنگ، تعلیمات نظامی آموخت و چند سالی نیز با درجه امیر تومانی خدمت کرد. از آنجا که مشاغل دولتی و مناصب درباری با روحیه دوستعلی خان مغایر بود، او پس از مدت زمانی از سمت خود استعفا داد و بقیه عمر خود را دور از سیاست گذراند. دوستعلی خان در جوانی ملقب به اعتصام السلطنه بود و پس از فوت پدر، در سال 1331 ق لقب معیرالممالک به او اعطا گردید.

دوستعلی خان معیرالممالک از نوجوانی فارسی و عربی و تعلیم خط و نقاشی را نزد استادان آن زمان آموخته بود و چون خود نیز از نبوغ هنری بسیاری برخوردار بود، آثاری بسیاری ار ایشان به جای مانده است. پرده های نقاشی زیبایی از مناظر طبیعت و پرندگان شکاری و همچنین قطعات خط به جای مانده نمایانگر استعداد و نبوغ او در این هنرهاست.

یکی از خصوصیات بارز دوستعلی خان سبک نگارش اوست. وی قلمی شیرین، روان، ساده و استعداد به خصوصی در توصیف افراد، وقایع و مناظر داشت. دوستعلی خان در حقیقت نویسنده ای متبحر بود و نوشته های ایشان نمایان گر این مطلب است.
کتاب "رجال عصر ناصری" شناسایی و معرفی گروهی از شخصیت های عصر قاجار است از زبان دوستعلی خان. موقعیت زمانی و اجتماعی معیرالممالک ایجاب می کرده که شخصیت های مذکور را از نزدیک بشناسد و با آن ها در تماس باشد.

مطالب جالب و اطلاعات پراکنده بسیاری در این کتاب جمع آوری شده که برای خوانندگان نسل امروز جالب و خواندنی است. مقالاتی مانند: پسران فتحعلی شاه، پسران ناصرالدین شاه، دختران فتح علیشاه، خواهران ناصرالدین شاه، نقاشلن، نوازندگان دوران ناصری و مظفری و خوانندگان دوران ناصری در نوع خود کمیاب و جالب توجه هستند.