رباعیات خیام

رباعیات خیام

نویسنده: عمر خیام نیشابوری
مصحح : محمدعلی فروغی - قاسم غنی
به کوشش : عبدالکریم جربزه دار
ناشر: اساطیر
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 135
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1373 - دوره چاپ: 2
 

مروری بر کتاب

قدیمی ترین شرحی که درباره خیام هست در چهار مقاله نظامی عروضی سمرقندی است و باید خاطر نشان کرد که این شرح در باب شاعری نیست بلکه در بخشی است که از منجمان و اخترشناسان سخن می رود و نظامی عروشی چهار مقاله خود را در نیمه دوم قرن دوازدهم میلادی "حدود 550 هجری" نگاشته است.

خیام یکی از بزرگترین دانشمندان ایرانی و از مفاخر ملی ماست. به همهٔ فنون و معلومات معلول زمان خود محیط بود و در فلسفه و ریاضیات و هیئت و نجوم تخصص داشته است.رباعیات خیام از دیرگاهی مرغوب و پسند آمده و حکیم نیشابور سرآمد رباعی سرایان شناخته شده بود و گاهی می گفتند چنان که فردوسی در رزم سازی و سعدی در غزلسرایی در نخستین پایه اند، خیام هم در سرودن رباعی این مقام را دارد.

این کتاب با همهٔ حجم کوچکی که دارد در اصل سه رساله است:
1- خیام شناخت
2- رباعیات خیام
3- شرحی مختصر بر رباعیات

روش مرحوم فروغی در جستجوی خیام و پیدا کردن رباعیات اصیل این گویندهٔ فکور بارورتر و از خطا مصون تر است. او کاوش در نسخه های قدیمی را (نه یک نسخه) مأخذ و نقطهٔ آغاز کار خود قرار داده است. ولی در جستجو به مقارنه و مقایسه پرداخته است. نسج سخن خیام، شیوهٔ موجز و متین، طرز فکر عمیق و حرکت روح متأثر او را از نظر دور نداشته است.

آمد سحری ندا ز میخانه ما
کای رند خراباتی دیوانه ما
بر خیز که پر کنیم پیمانه ز می
زان پیش که پر کنند پیمانه ما