راه دشوار آزادی

نویسنده: نلسون ماندلا
مترجم : مهوش غلامی
ناشر: اطلاعات
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 828
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1390 - دوره چاپ: 5

مروری بر کتاب 

خاطرات نلسون ماندلا

نلسون ماندلا، یکی از رهبرانی است که با وجود تلاش و مبارزه اش برای نابودی آپارتاید (حاکمیت اقلیت سفید بر اکثریت سیاه) امروز نه فقط محبوب آن سیاهان است که محبوب همان سفیدپوستان نیز است و در واقع او محبوبیت فوق العاده ای در سراسر جهان دارد. ماندلا در کتاب خاطراتش (راه دشوار آزادی) این محبوبیت را به سادگی چنین بیان می کند:

«این حیرت آور بود که یک اسکیموی نوجوان که در بام دنیا زندگی می کند توانسته از تلویزیون ناظر آزاد شدن یک زندانی سیاسی در منتهی الیه جنوبی آفریقا باشد.»

واقعاً علت این محبوبیت چیست؟ به چه دلیل از میان این همه رهبران بزرگ، مردم ماندلا را دوست دارند و او را تحسین می کنند، در حالی که ماندلا نه چون ناپلئون فاتح جهان بوده است، نه چون لنین پایه گذار مارکسیسم و نه چون بودا مؤسس یک آیین جهانی؛ بلکه او از کسانی است که فقط در کشورش و برای مردمش زندگی و مبارزه کرده است؟ به نظر می رسد که علت این محبوبیت، با عملکرد ماندلا ارتباط دارد، عملکردی که تفاوت رهبران را نشان داده و به جهانیان می آموزد که بدون خشونت، هم می توان انقلاب کرد، هم (آنرا اداره کرد).

نلسون ماندلا، نمونه موفق و مشخصی از این نوع رهبران است که در جامعه تبعیض آلود آفریقای جنوبی، توانست هم نهضت ضد آپارتاید را به پیروزی برساند ، هم مانع از کشتار و فجایع انسانی شود که معمولاً بعد از پیروزی یک نهضت طبیعی جلوه می کند. او در کتاب خاطراتش «راه دشوار آزادی» نوشته است:

«در طول آن سال های طولانی تنهایی بود که اشتیاق من به آزاد بودن مردم من تبدیل به آروزی آزادی برای همه مردم؛ سیاه و سفید، شد. من این نکته را بهتر از هر چیز دیگری می دانستم که درست همان گونه که ستمدیدگان باید آزاد شوند، ظالمان نیز باید آزاد گردند. مردی که آزادی مرد دیگری را از او می گیرد، خود اسیر تنفر است و در پشت میله های تعصب و کوته اندیشی گرفتار است. من اگر آزادی فرد دیگری را از او می گیرم، واقعاً آزاد نیستم و قطعاً وضعیت من مشابه وقتی است که آزادی مرا از من گرفته باشند. وقتی از زندان آزاد شدم مأموریت من این [خواهد] بود که هم ظالم و مظلوم را آزاد کنم.»

«در طول زندگی ام خود را وقف مردم آفریقا کرده ام. با استیلای سفیدپوسان مبارزه کرده ام، و با استیلای سیاهان نیز مبارزه کرده ام. به دنبال آرمان جامعه ای آزاد و دموکراتیک که همه بتوانند در آن در توازن و با فرصت هایی برابر زندگی کنند بوده ام. این آرمان من است که امیدوارم با آن زندگی کرده و بدان دست یابم. اما اگر نیاز باشد آماده ام برای این آرمان بمیرم.»

برای لحظه‌ای استراحت می‌کنم و به منظره زیبایی که من را احاطه کرده است می‌نگرم و به راه درازی که تاکنون پیموده‌ام می‌اندیشم. اما فقط همین چند لحظه می‌توانم استراحت کنم زیرا جنگیدن برای آزادی با مسئولیت‌های زیادی همراه است و جرئت ندارم این راه را طولانی‌تر کنم زیرا راه طولانی من هنوز به پایان نرسیده است.