حکایت رند حافظ یا حافظ رند حکایتی دیگر است. رند در فرهنگ و در جهان بینی حافظ متعالی ترین معنای خود را می‌یابد. هیچ شاعری چون حافظ – که خود نمونۀ کامل و بارز رند در معنای متعالی آن است – به رندی به عنوان مقبول ترین جهان بینی و به رند به عنوان مطلوب ترین و برجسته ترین شخصیت توجه نکرده است. حافظ چنان که اشارت رفت، شعر خود را شعر رندانه می‌خواند و مکتب خود را مکتب رندی می‌نامد.

حکمت عملی که علم به مصالح حرکات ارادی یا دانش رفتارهای نیک فردی و جمعی است نیز به سه بخش تقسیم می‌شود: علم اخلاق یا تهذیب نفس، علم تدبیر منزل و علم سیاست مُدُن. ارسطو از حکمت شعری (= هنری) نیز سخن می‌گفت و مراد او از شعر انواع هنر بود، اما مسلمانان این بخش را حذف کردند و بحث شعر را در منطق (در بخش صناعات خمس) مطرح ساختند. اگر حکمت را در معنای عام در نظر گیریم و آن را به حکمت استدلالی و فلسفۀ عقلی محدود نسازیم حکمت اشراق و عرفان نیز در زمرۀ علوم عقلی (= معقول) خواهد بود که به هر حال – آن سان که برخی از حکماء از جمله هانری برگسن تصریح کرده‌اند – شهود اشراقی و عرفانی مرحلۀ عالی تعقل است، باری به روزگار حافظ دانش‌های عقلی و نقلی، دانش‌هایی بود رایج که در مدرسه‌ها تدریس می‌شد و حافظ از جملۀ این علوم آگاه بود. اطلاعات تاریخی ما، مقدمۀ گلندام بر دیوان حافظ و به ویژه اشعار خواجه مثبت مدعای ماست....

نویسنده در این کتاب کوشیده با استناد به ابیات و مصاریع خواجه شیراز، نشان دهد که لسان الغیب نه صوفی و عارف و درویش، بلکه فیلسوفی خردمند و تیزهوش است. این طرز نگاه به بزرگ‌ترین غزل‌سرای جهان که به یاری دانش فلسفی ژرف و اطلاعات دقیق تاریخی و ادبی تعلیل و تحلیل گردیده، تازه‌ترین تلقی از شخصیت و جهان‌نگری شاعری است که تاکنون صدها مقاله و رساله و کتاب درباره او و آثارش نوشته‌اند. کوشش نویسنده متکی بر نظریه‌هایی است که تا حدی نظام فکر و فلسفه حافظ را می‌نمایاند.

مهندس مهدی فریور علاوه برآنکه در حوزه دانش تخصصی خود صاحبنظری فاضل و کارآمد است، در عرصه مقولات ادبی، فلسفی و اجتماعی نیز عالمی پژوهنده و باریک بین است. وی در کتاب حاضر کوشیده تا با استناد به ابیات و مصاریع خواجه شیراز، نشان دهد که لسان الغیب نه صوفی و عارف و درویش، بلکه فیلسوفی خردمند و تیزهوش است.

این طرز نگاه به بزرگترین غزلسرای جهان که به یاری دانش فلسفی ژرف و اطلاعات دقیق تاریخی و ادبی تعلیل و تحلیل گردیده، تازه ترین تلقی از شخصیت و جهان نگری شاعری است که تا به حال صدها مقاله و رساله و کتاب درباره او و آثارش نوشته اند.