نویسنده در این کتاب بر آن است راز ماندگار بودن حافظ را در عصر جدید تبیین نماید و از این رهگذر اندیشه و سخن حافظ را به مخاطبان نشان دهد . بدین ترتیب کتاب متضمن مقالاتی است در اشارات اشعار حافظ به ائمه ، جهان هستی ، انسان کامل و...

تنوع اندیشة حافظ در زبان او نیز متبلور شده است. همانگونه که اندیشة حافظ پویا و بیقرار است و دائماً بر جهان بینی های مختلف سرک می کشد، زبان او نیز ظرافت و زیبایی‌های بسیاری دارد و سرشار از معانی انبوهی است. او شعرش را با ریزبینی هنرمندانه و نازک کاری های شاعرانة بسیاری پرداخته است. در غزل های او واژگان با دقت و وسواس هنرمندانه ای انتخاب شده اند و با هنرآوری بسیاری در کنار یکدیگر قرار گرفت هاند و در کنار هم، متنی گوشنواز، هماهنگ و نظام مند را شکل داده اند.

نظم و تناسب واژگان بیت‌های حافظ به حدی سامان یافته و مرتب است که می توان آن را «به ماشین های پولادین دقیقی تشبیه کرد که یک پیچ و مهرة زائد یا کم در آن دیده نمی شود و به قدر سر سوزن خلل و نقصی در آن راه ندارد و کوچک‌ترین تغییری آن را از کار می اندازد...

خواجه حافظ شیرازی شاعری آزاداندیش است ، او آثار بسیاری از شاعران و اندیشمندان پیش از خود را خوانده است و دربارة دیدگاه های بسیاری تأمل و کنکاش کرده و در نهایت، جهان بینی یگانه ای را برای خود رقم زده است. جهان اندیشة او حاصل همنشینی جهان بینی های متنوع و متضاد است. به بیانی «در جهان بینی او لذت جویی و شک گرایی فیلسوف با قناعت جویی و استغناطلبی عارف بهم می آمیزد و کشمکش دائم بین قلب و عقل همواره یک نوع دوگانگی به شعر او می دهد.

بنابراین، حافظ را می توان شاعری اندیشمند دانست که در شعرش تعارض ها را جمع و میان آن‌ها آشتی برقرار می‌کند. «او بین عرفان و فکر خیامی، بین صنعتگری و شیوایی، بین غم‌پرستی و شادی‌جویی، بین امید و نومیدی، بین پارسایی و ناپارسایی در دورۀ پیری، بین اخلاق و ضداخلاق و ده‌ها مسألۀ متضاد دیگر همزیستی برقرار کرده است...