رئیس نفت

رئیس نفت
نویسنده: علی یعقوبی نژاد
ناشر: یادواره کتاب
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 346
اندازه کتاب: وزیری جلد سخت روکشدار - سال انتشار: 1373 - دوره چاپ: 1 

کمیاب - کیفیت : نو

مروری بر کتاب 

بحث چشمه های خودجوش نفت و گاز و قیر طبیعی در نواحی جنوب غربی ایران پیشینه ای بسیار کهن دارد و همانگونه که پیشتر گفتیم برخی از باستان شناسان منابع لایزال گاز آتشکده های همیشه فروزان این مناطق را از همین تصاعد طبیعی نفت و گاز در منطقه می دانند.

مقاله توصیفی لوفتوس بسیار مورد توجه غربی ها قرار گرفت و آنها را مترصد فرصتی قرار داد تا احتمال وجود نفت و گاز را در ایران بیازمایند. عصر واگذاری امتیازات در دوره قاجار این فرصت را به ایشان داد. در سال ۱۸۷۲ بارون جولیوس رویتر امتیاز گیرنده معروف عصر قاجار امتیاز بهره برداری از منابع احتمالی نفت در ایران را در قالب امتیاز بهره برداری از منابع و معادن از دولت ایران اخذ کرد که البته تحت فشار روسیه این امتیاز خیلی زود ملغی شد. حدود یک دهه بعد اروپاییان مجدداً شانس خود را در بحث نفت ایران آزمودند. در ۱۸۸۳ میلادی آلبرت هوتسن از هلند نخستین امتیاز اختصاصی نفت را از ایران اخذ کرد تا در منطقه دالکی در سواحل ایران به جست وجوی نفت بپردازد. هوتسن شرکتی جهت این امر تاسیس کرد و به کاوش در منطقه پرداخت اما به علت عدم دستیابی به نتیجه ای قابل قبول فعالیت اکتشاف تعطیل و شرکت هوتسن نیز عملاً ورشکسته شد و به حراج سهام و امتیاز نامه خود پرداخت

ایرانیان از دیرباز با نفت و گاز آشنا بودند و در گذشته های باستانی این سرزمین نیز نشانه های فراوانی از شناخت نفت و خصوصاً قیر و کاربرد این مواد به چشم می خورد. استفاده از قیر در تمدن عیلام و ساخت مهر های معروف عیلامی از قیر طبیعی. استفاده از قیر در اندود کردن قایق ها، تابوت ها و ساخت برخی ظروف از این ماده قدیمی ترین نمونه های استفاده از این مشتق نفتی در سرزمینی هستند که بعدها ایران نامیده شد.

همچنین استفاده از نفت و قیر و گاز در تمدن های بعدی و خصوصاً کاربردهای مذهبی و استفاده از گاز به عنوان منبع سوخت آتشکده های بسیار قدیمی در نجد ایران از دیگر نشانه هایی هستند که نشان از آشنایی ایرانیان باستان با نفت و مشتقات آن دارند و هنگامی که کاربردهای نظامی را به این مقوله اضافه می کنیم و نفت انداز ها را در ارتش ایران باستان مورد توجه قرار می دهیم متوجه می شویم که نفت و مشتقات آن چه اهمیتی در ایران باستان و البته ادوار بعد از آن داشته است.
به رغم چنین آشنایی دیرینه ای همانگونه که می دانیم با شروع قرون جدید است که نه تنها ایران بلکه جهان به ارزش واقعی این سیال ارزشمند پی می برند. غرب که به دنبال جانشینی برای ذغال سنگ بود تا انقلاب صنعتی خود را با سرعت بیشتری به پیش ببرد نقاط مختلفی از جهان را مورد گمانه زنی تحقیق و کاوش قرار داد و ایران نیز از این جمله بود. نخستین بار یک کارشناس زمین شناسی به نام و.ک. لوفتوس از جنوب غرب ایران دیدن کرد و نتیجه مشاهدات خود را در قالب مقاله ای در اروپا منتشر نمود.