دیوان همای شیرازی ؛ شکرستان

نویسنده: محمدرضا قلی خان - احمد کرمی
ناشر: ما
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 1260
اندازه کتاب: وزیری - سال انتشار: 1363 - دوره چاپ: 1 

کمیاب - کیفیت : خوب

مروری بر کتاب 

دفتر ما شکرستان معانی ست هما         طوطی جان نخورد طعمه جز از شکر ما

محمدرضا قلی خان از سخنوران برجسته دوره قاجاریه است . وی در سال1212 متولد و در 1252 - 1290 هجری - روی در نقاب خاک کشید.

هما در قصیده سرائی توانائی کامل داشت و اغلب قصایدش در مدح محمد شاه و ناصر الدین شاه قاجار و ائمه اطهار سروده شده است . هما با آنکه از مقربان دربار و ملازمان شاه شمرده می شد پیوسته در سلوک درویشان و کسوت ایشان بود. دیوان اشعارش  شامل بیست هزار بیت قصیده ، غزل ، قطعه و مثنویست .

 او با وجود اینکه سرکردگی طایفه خود در فارس را به عهده داشت به ناگاه در بیست سالگی از آن دست شست و در پی کسب علم عازم عتبات شد و در طول 18 سال از محضر استادانی چون شیخ محمد حسن صاحب جواهر الکلام کسب فیض کرد. وی بعد از آن دو سال به هندوستان رفت و سپس به زادگاهش شیراز بازگشت و در همین دوران بود که دست ارادت به سوی ابوالقاسم سکوت از مشایخ اویسیه دراز کرد.

بعد از بازگشت از سفر حج در اصفهان سکنی گزید. وی در دربار ناصر الدین شاه نیز جایگاهی داشت ولی روح درویشانه وی تاب نیاورد و از محضر شاه گریخت. وی سه پسر داشت که آنها نیز به هنر شاعری و خوشنویسی متصف بودند و تخلصشان عنقا، سها و طرب بود.

دیوان اشعار هما در زمان حیات و بعد از فوت او توسط عنقا جمع آوری شد و بعد از درگذشت عنقا، طرب تنظیم اشعار را به عهده گرفت و آنها را در سال 1320 به طریقه سنگی به چاپ رساند.

زلف برافکن که شام هجر سر آید
در دل شب نور آفتاب برآید

شب همه شب مست خواب غفلتی ار نه
مژده رحمت ز دوست هر صحر آید

کشتی نوح است مهر آل پیمبر
هر که درین کشتی است بی خطر آید

مرد هنرور هما به عیب نکوشد
عیب کسان جوید آنکه بی هنر آید

***

عاشق دیوانه ام با کفر و دینم کار نیست
کفر و دین جز زلف و روی آن بت عیار نیست

کی ز سر نقطه خال تو باید آگهی
آنکه را این دایره سر گشته چون پرگار نیست

رهنمای عاشقان عشق است در این ره هما
عقل را در بزم سلطان محبت بار نیست