دیوان عارف قزوینی

دیوان عارف قزوینی

نویسنده: ابوالقاسم عارف قزوینی
به کوشش: مهدی نورمحمدی
ناشر: سخن
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 599
اندازه کتاب: وزیری سلفون - سال انتشار: 1389 - دوره چاپ: 1

مروری بر کتاب

به همراه اشعار چاپ نشده

عارف در حدود سال ۱۳۰۰ هجری قمری در قزوین متولد شد. پدرش "ملاهادی وکیل" بود. عارف صرف و نحو عربی و فارسی را در قزوین فرا گرفت. خط شکسته و نستعلیق را بسیار خوب می‌نوشت. موسیقی را نزد حاج صادق خرازی فرا گرفت. مدتی به اصرار پدر در پای منبر میرزا حسین واعظ، یکی از وعاظ قزوین، به نوحه خوانی پرداخت و عمامه می‌بست ولی پس از مرگ پدر عمامه را برداشت و ترک روضه خوانی کرد...

...دیوان عارف از سال 1303 که برای نخستین بار در برلین منتشر شد تا همین امروز که پژوهشگران متعددی صورت جدیدی از اشعار او به دست داده‌اند، بارها و بارها بازنشر شده است اما این دیوان‌ها به رغم تفاوت‌هایی که با هم دارند در یک نقطه مشترک هستند و آن اغلاط متعددی است که در متن شعرها به چشم می‌خورد.

در سال 1314 «دیوان عارف قزوینی» به دو زبان فارسی و انگلیسی توسط دین‌شاه ایرانی، رییس زرتشتیان هند در بمبئی منتشر شد. در همان سال نامه‌های عارف با عنوان «عارف‌نامه هزار» نیز به چاپ رسید.در سال 1327 نسخه دیگری از اشعار عارف توسط عبدالرحمن سیف‌آزاد منتشر شد. 

براساس شعرهای منتشر نشده عارف در لابه‌لای این یادداشت‌ها و براساس دیوان‌هایی که از سال 1303 تاکنون به چاپ رسیده و همچنین شعر منتشرنشده‌ای از عارف در کتاب «من و آزادی» (خاطرات میرزا حسین خیاط، استاد علوم حوزوی عارف قزوینی) این دیوان گردآوری شده که کامل‌ترین دیوان اشعار عارف در این 80 سال به حساب می‌آید .

هنگام می و فصل گل و گشت و چمن شد
در باغ بهاری تهی از زاغ و زغن شد
از ابر کرم خطه ری رشک ختن شد
دلتنگ چو من مرغ قفس بهر وطن شد

چه کج‌رفتاری ای چرخ
چه بدکرداری ای چرخ
سر کین داری ای چرخ
نه دین داری، نه آیین داری ای چرخ

از خون جوانان وطن لاله دمیده
از ماتم سرو قدشان سرو خمیده
در سایه گل بلبل از این غصه خزیده
گل نیز چو من در غمشان جامه دریده

چه کج‌رفتاری ای چرخ
چه بدکرداری ای چرخ
سر کین داری ای چرخ
نه دین داری، نه آیین داری ای چرخ