دیوان شرف الشعراء بدرالدین قوامی رازی

دیوان شرف الشعراء بدرالدین قوامی رازی

نویسنده: بدرالدین قوامی رازی
مصحح: میرجلال الدین حسینی ارموی
ناشر: سپهر
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 270
اندازه کتاب: وزیری - سال انتشار: 1334 - دوره چاپ: 1

کمیاب - کیفیت: درحد نو 

مروری بر کتاب

شرف‌الشعراء امیر بدرالدّین قوامی خبّاز رازی از شاعران معروف نیمه‌ی اول قرن ششم هجری است که به مواعظ حکم و مناقب خاندان رسالت شهرت دارد. لقب «خبّاز» او از آن جهت رایج بود که در اوایل، نانوایی می‌کرد، و دکان خبّازی داشته‌است و تخلّص او به «قوامی» به جهت نام «قوام‌الدّین طغرایی» که ممدوح او بوده، گرفته شده است. قوامی از شاعرانی است که تاریخ تولد، وفات و چگونگی دوران کودکی و بزرگی و شرایط رشد و تعلیم و تربیت وی معلوم نیست.

تذکره‌های قدیمی شرح حال مناسبی از او نمی‌دهند و تنها به بیان عظمت شاعر می‌پردازند. اولین بار نامش در کتاب «النقض» آورده شده که مؤلف وی را در ردیف شعرای شیعه قرار می‌دهد. به نظر می‌رسد چون شاعر در سال ۵۱۲ ه. ق به خدمت قوام‌الدّین راه یافته و در آن زمان به برنایی خود اشاره کرده‌است، باید ولادتش در اواخر قرن پنجم باشد و چون صاحب النقض (م ۵۶۰ ه. ق) از او یاد کرده باید وفاتش قبل از این تاریخ می‌باشد.

در مورد آثارش متأسفانه فقط مقدار قابلی شعر به جا مانده و دیوانش از بین رفته است. اما آنچه امروز در دسترس است اشعار و ابیات پراکنده‌ای است که در جنگ‌ها و مجموعه‌های خطی دیده می‌شود و یک نسخه خطی که در کتابخانه «بریتیش میوزیوم لندن» موجود است و مرحوم مینوی از آن عکسبرداری نموده و به ایران آورده است و مشتمل بر ۳۳۵۹ بیت می‌باشد. این نسخه توسط شادروان محدث ارموی در سال ۱۳۳۴ شمسی تصحیح و منتشر شده است.

ای ز رفعت رشگ و درد آسمان
دست جاهت پایمرد آسمان
سایه تو هم عنان آفتاب
پایه تو هم نبرد آسمان
روی زیبای تو و قد بلند
رشگ خورشید است و درد آسمان
ناورد جفت تو در دورآنها
جوهر بی ضد فرد آسمان
دولت تو تا قیامت بس بود
مزد رنج کارکرد آسمان
امر و نهی تو ز روی حل و عقد
ورد انجم گشت و ورد آسمان
چون حوادث روی پیمای زمین
چون کواکب ره نورد آسمان
شکل مریخ است و جرم مشتری
مهر«ه»های سرخ و زرد آسمان
دست اقبال تو در شطرنج ملک
رو که باطل کرد نرد آسمان
زآنکه تا تو گلشن دولت کنی
صحن پهن گردگرد آسمان
قرصه خورشید هر روز از شعاع
زر نهد بر لاژورد آسمان