دیوان ادیب صابر ترمدی ؛ متن کامل

دیوان ادیب صابر ترمدی

نویسنده: ادیب صابر ترمدی
مصحح : محمدعلی ناصح
خطاط :  احمد خوشنویس
ناشر: علمی
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 670
اندازه کتاب: وزیری سلفون - سال انتشار: 1343 - دوره چاپ : 1 

کمیاب - کیفیت : صفحات نو ؛ عطف جلد کتاب افتادگی دارد (فاقد عطف)

مروری بر کتاب

شامل شرح حال و حواشی و تعلیقات

شهاب‌الدین شرف‌الادباء پسر اسماعیل ترمذی (نیمه یکم سده ۶ق/۵۴۶ق) شناخته شده به ادیب صابر شاعر ایرانی از ترمذ بود. او در زمان سلجوقیان می‌زیسته است.شهاب‌الدین در ترمذ ادب آموخت و شاعری آغاز کرد. سپس در جوانی به خراسان رفت و به فراگیری دانش پرداخت. پس از آن او در شهرهایی مانند مرو، بلخ و خوارزم روزگار گذراند. او در اشعارش خود را صابر و گاه ادیب خوانده است. ادیب مدتی به فراگیری ریاضی و فلسفه و مطالعه نظم شاعران عرب، زندگانی و معارف آنها، تاریخ ایرانیان و اعراب و شعر شاعران فارسی زبان پرداخت.

وی از شعرای نامی قرن پنجم و ششم هجری عهد سلاجقه بزرگ که اصل وی از بخارا بوده است. شیعی مذهب بود. وی بیشتر عمر خود را در خراسان گذراند و جزء خاصان دستگاه مجد‌الدین ابوجعفر علی‌بن حسین موسوی ، رئیس خراسان بود و به ‌واسطهٔ او مداحی سلطان سنجر را برگزید. در شعر به سبک فرخی مایل بود. از شاعران خراسان کسی نزدیک‌تر از او به روش فرخی یعنی سهل و ممتنع شعر نگفته است. "دیوان" وی شامل شش‌ هزار و اندی بیت است.

ادیب صابر ترمذی از شعرایی است که تمامی تذکره نویسان و نویسندگانی که درباره وی مطلبی نگاشته اند، او را به روانی گفتار و شیرینی زبان و بلندی طبع ستوده اند. از معاصران، شادروان فروزانفر شعرش را لطیف، خیالش را ساده و طبعش را روان شمرده است. بیشتر قصاید ادیب صابر در مدح مجدالدین ابوالقاسم علی بن جعفر موسوی (نقیب ترمذ) است.

ساقی کمی قرین قدح کن شراب را
مطرب یکی به زخمه ادب کن رباب را
جام از قیاس آب و می از جنس آتش است
ساقی نثار مرکب آتش کن آب را
بفکن مرا به باده ای و مست و خراب کن
یکسو فکن حدیث جهان خراب را
عهد شباب دارم و جام شراب هست
عهد شباب زیبد جام شراب را
اندیشه چون سوال بود باده چون جواب
پیش از سوال ساخته دار این جواب را
از بهر آن که عمر همی بگذرد چو خواب
معزول کردم از عمل دیده، خواب را
چون عمر خوش نبود مگر با شراب و عشق
دل عشق را سپردم و تن مر شراب را