دیوان ابوالمعانی میرزا عبدالقادر بیدل دهلوی 

نویسنده: بیدل دهلوی
به کوشش : علیرضا قزوه
ناشر: شرکت تعاونی کارآفرینان فرهنگ و هنر
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 1775
اندازه کتاب: وزیری سلفون قابدار - سال انتشار: 1389 - دوره چاپ: 1

کمیاب - کیفیت : 

مروری بر کتاب

چاپ عکسی از روی نسخه خطی 

چاپ نفیس تمام گلاسه 

عید واقعی برای یک دوستدار شعر بیدل، می تواند دستیابی به این نسخه خطی از دیوان او باشد، نسخه ای که در عصر شاعر و زیر نظر او تدوین شده است. این نسخه در کتابخانه رضا در رامپور هند محفوظ است و کتاب فوق از روی آن نسخه به صورت عکس برداری به چاپ رسیده است.

کتاب حدود ۳۰۰۰ غزل از بیدل را در خود دارد، در ۱۶۷۹ صفحه به خط محمدوارث صدیقی و همراه با ۲۵۳ غزل و دو مخمس به خط بیدل در حاشیه بعضی صفحات.آنان که چاپ های موجود از دیوان بیدل را دیده و با غلط های بی شمار آنها سر و کار داشته اند، نیک می دانند که چنین نسخه ای تا چه مایه ارزشمند است و حلال مشکلات بی شماری که با دیوان های چاپی موجود داریم.

انتشار این اثر را می توان از بزرگ ترین خدمات فرهنگی جناب علیرضا قزوه دانست. این یک گام بسیار بلند و سودمند برای تصحیح کلیات بیدل است، کاری که همچنان بر زمین مانده است و عمده علت آن عدم دسترسی به نسخ معتبر دیوان بیدل است.

بیدل دهلوی از بزرگترین شعرای عارف و صاحب سبک ویژه در سبک هندی است .این شاعر بزرگ هندی تبار و اصلا از ترکان مغول بود.این نسخه در برگیرنده غزلیات این شاعر بزرگ همراه با فهرست غزلها می باشد.از دیگر اثار این شاعر می توان به این کتابها اشاره کرد
1- مجموعه رباعیات
2-مثنوی عرفان
3- مثنوی طلسم حیرت
4- مثنوی محیط اعظم
5- زندگینامه خود نوشت شاعر با عنوان چهار عنصر
و.....

دیوان اشعار مولانا عبدالقادر بیدل دهلوی، به تصحیح اکبر بهداروند. این کتاب با مقدمه ای به قلم فاضل محترم، استاد خلیل الله خلیلی است. در قسمتی از مقدمه چنین می خوانیم:

بيدل مى خواهد در اين ظرف محدود چنانكه مختص اوست هنر شاعرى خود را در فاخرترين پيرايه آشكار كند، كلمات آن شسته، تركيبات آن خوشآهنگ باشد، محسنات معنوى و تناسبهاى لفظى را در آن بكار افگند ـ از محاورات و مثلهاى متداول و حتى مصطلحات محلى نيز استفاده نمايد.

ابوالمعانی میرزا عبدالقادر بیدل فرزند میرزا عبدالخالق در سال ۱۰۵۴‍ه. ق. به دنیا آمد. او شاعر پارسی‌گوی است که از ترکان جغتائی ارلاس بدخشان بود؛ وی در پتنه در ایالت بهار هندوستان متولد شد و تربیت یافت و بیشتر عمر خود را در شاه جهان‌آباد دهلی به عزت و آزادی زندگی کرد و با اندیشه‌های ژرف آثار منظوم و منثور خود را ایجاد نمود.

دیده را باز به دیدار که حیران کردیم
که خلل در صف جمعیت مژگان کردیم

غیر وحشت نشد از نشئه ی تحقیقبلند
می به ساغر مگر از چشم غزالان کردیم

رهزنی داشت اگر وادی بی مطلب عشق
عافیت بود که زندانی نسیان کردیم

موج ما یک شکن از خاک نجوشید بلند
بحر عجزیم که در آبله طوفان کردیم

حاصل از هستی موهوم نفس دزدیدن
اینقدر بود که بر آینه احسان کردیم