دین در محدوده عقل تنها

نویسنده: امانوئل کانت
مترجم: منوچهر صانعی دره بیدی
ناشر: نقش و نگار
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 264
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1391 - دوره چاپ: 2

مروری بر کتاب

انقلاب كپرنيكي كانت در كتاب دين در محدوده عقل تنها ، حاوي اين پيام است :
دين براي زندگي كردن است نه زندگي براي دين داشتن و ديني كه نتواند جوابگوي نيازهاي زندگي زمان خود باشد ، حق طبيعي آن حذف از صحنه زندگي است . در نظر كانت ، اخلاق تعيين كننده شأن دين است .
عقل انسان با استقلالي كه در عمل اخلاقي دارد ، مرجع تعيين ارزش ها و باورهاي ديني است .
از اينجا مرجعيت و حجيت هر نوع دين تجربي مبتني بر وحي « اديان تاريخي » زايل مي شود ؛ زيرا اتكاي اخلاق بر اديان تاريخي موجب نسبيت اخلاق و سلب حاكميت عقل و اطلاق اصول كلي آن مي گردد .

اندیشه های کانت تاثیرات عمیقی بر تقریبا تمام جنبش های فلسفی پس از آن داشته است. بطور کلی آموزه های کانت درباره دین، غیرارتدوکس بودند؛ چرا که این آموزه ها بر اساس عقلانیت بودند و نه وحی. علی رغم اینکه از نظر او اثبات وجود خداوند بر پایه منطق غیرممکن است اما رفتار کردن به گونه ای که گویی خدایی وجود دارد، از لحاظ اخلاقی، منطقی است. شیوه منطقی رادیکال او چنان سر و صدایی به پا کرد که پادشاه پروس، او را از ادامه آموزش و نویسندگی در زمینه دین منع کرد؛ دستوری که کانت نیز تا زمان مرگ پادشاه از آن اطاعت کرد.

کتاب"دین در محدوده عقل تنها"، یکی از بزرگترین و مهمترین آثار در تاریخ اندیشه دینی غرب، تلاش فیلسوفی بزرگ را در مطرح کردن نوعی از دین نشان میدهد که بر پایه منطق اخلاق است و نیازهای یک زندگی اخلاقی را برآورده میکند. با وجود اینکه هدف و قصد اصلی کتاب، بسیار بحث برانگیز بوده است اما تاثیر مادام العمر آن بر تاریخ الهیات و فلسفه دین، غیرقابل انکار است. کانت در این اثر، مراسم مذهبی، خرافات و سلسله مراتب کلیسا را به شدت مورد انتقاد قرار میدهد.

کانت در کتاب دین در محدوده عقل تنها تفسیری از دین آورده است که دست کم در غرب پیش از کانت سابقه چندانی نداشته است.انقلاب کپرنیکی کانت در کتاب "دین در در محدوده عقل تنها" حاوی این پیام است که: دین برای زندگی کردن است نه زندگی برای دین داشتن و دینی که نتواند جوابگوی نیازهای زندگی زمان خود باشد حق طبیعی آن حذف از صحنه زندگی است.این کتاب ، شرح مقابله خیر و شر در وجود انسان و بروز آثار این دو انگیزه در رفتار اجتماعی او و امید به پیروزی نهایی خیر بر شر در وجود انسان و افعال اوست.

فهرست

در فصل اول، سخن از بنیاد شر در طبیعت انسان است.
در فصل دوم، از تضاد میان دواصل خیر و شر در وجود انسان سخن رفته است.
در فصل سوم، غلبه خیر بر شر به عنوان برقراری حکومت الهی بر زمین، مورد بحث قرار گرفته است .
در فصل چهارم، کانت به بحث در مورد نسبت دیانت به سازمان روحانیت یا کلیسا پرداخته است.