طبیعی است که مدرسان حرفه‌ای فلسفه، افزون بر مشکلاتی که در فهم درست افمار و آرا فلاسفه بزرگ می‌توانند داشته باشند، از لحاظ آموزشی نیز در تفهیم آن‌ها عملا با بسیاری از مشکلات روبه‌رو می‌شوند که دیگر الزاما از نظام عقلی و صبغه خاص فکری آن فلاسفه ناشی نمی‌شود.

.... متفکری چون دکارت که به نحو جدیدی از "اصالت عقل" استفاده می‌کند، در هر صورت اولا باید واقعیت خاصی برای عقل قائل شود، خواه براساس نظم و ترتیب ضروری تصورات و اشیا و خواه براساس امکان فعالیت ذهنی خاص که مقوم فهم تجربه بوده و در جهت ارزیابی داده‌های ناشناخته آن در کار است. البته در نزد دکارت این دو جنبه از لحاظی کاملا مکمل و متمم یک دیگرند، مگر این که از لحاظ ایستا و یا پویا بودن، بتوانیم آن دو را از هم تمایز سازیم. در این مهم به نحوی رابطه احتمالی ریاضیات با محوریت هندسه و مکانیک به عنوان علم حرکت - که در نزد دکارت از پویایی کافی برخوردار نیست - مطرح می‌شود...

با توضیح اجمالی در مورد دستور اول روش او، سعی می‌کنیم هرچه بیشتر براحتیاط و دقت در فهم درست فلسفه و اهداف او تاکید نماییم. متن دستور اول دکارت را عینا در این جا می‌آوریم: "هیچ چیز را حقیقت ندانم مگر این که بر من بدیهی باشد و در تصدیقات خود از شتابزدگی و سبق ذهنی و تمایل بپرهیزم و نپذیرم مگر آن را که چنان روشن و متمایز باشد که هیچ‌گونه شک و شبهه در آن نماند". به عقیده اکثر دکارت‌شناسان، در این دستور چکیده کل فلسفه و روش دکارت و انعکاس هدف اصلی او را می‌توان یافت...

فهرست

سال شمار زندگانی و کارنامه دکارت
کلیات فلسفه دکارت
تکوین جهان به روایت دکارت
رساله جهان یا رساله نور
ملاحظاتی درباره فلسفه و روش دکارت
روش یا روش های دکارتی؛ به چه معنی
فلسفه دکارت مبتنی بر "اصلات عقل" است؟
تاملات و اعتراضات
انفعالات نفسانی
دکارت در ایران