دفاع از عقلانیت

دفاع از عقلانیت

نویسنده: سید مرتضی مردیها
ناشر: نقش و نگار
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 232
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1379 - دوره چاپ: 1

کیفیت : درحد نو ؛ برخی سطور حدود 30 صفحه کتاب با مداد علامت گذاری شده

مروری بر کتاب

تقدم عقل بر دین ، سیاست و فرهنگ

انسان چیزی جز خواهشها و تمایلات از یک سو و عقل محاسبه گر از سوی دیگر نیست. عقل هر چه در راهیابی به لذت بیشتر و هزینه کمتر و بادوام تر بهتر عمل کند، عقلانی تر عمل کرده است. ابزار این رشدیافتگی هم فرایند آموزش است. هیچ ملاحظه و محدوده ای از بیرون برای عقل نمی توان در نظر گرفت. هر چند عقل محدودیت دارد ولی عقل هیچ جایگزینی ندارد، نه درونی و نه بیرونی. در دنیای مدرن اخلاق مستقل از لذتهای فردی هیچ جایگاهی ندارد.

فرهنگ غرب ، در خطوط اصلی آن ، دمکراسی لیبرالیسم ، فردگرایی ، حقوق بشر، سکسوئالیسم ، گریز از پایبندی های آیینی خانوادگی ، تعادل سوژه - شهروند ... فرهنگ غرب نیست ، فرهنگی است که هر جامعه ای بسته یا باز، دیر یا زود به آن خواهد رسید ؛ چرا که باز شدن طومار آدمی مرکب از طبع خواهنده و عقل ابزارساز علی الاصول به همین چشم اندازها می رسد...

در دنیای مدرن، اخلاق مستقل جایگاهی ندارد خواه اخلاق کانتی یا اخلاق مسیحی یا سایر نظامهای اخلاقی. این نظامهای اخلاقی حاوی منع و جلوگیری از لذت اند و یا واجد تجویزهایی هستند که زجرآورند. در دوره زمانی خاصی، ممکن است این نظامها را عده ای بپذیرند، اما در درازمدت تاریخی هیچ تضمینی برای بهره بردن از آنها وجود ندارد و حسابگری عقلانی معطوف به لذت، با خود می اندیشد که چرا باید به این نظامهای اخلاقی توجه کند.

به همین دلیل در دنیای مدرن نظامهای اخلاقی مستقل، که خوب و بد آن فارغ از لذت و الم فردی تعریف می شود، جایگاه و پاسخی ندارد. اخلاق مدرن، محصول محاسبه پیچیده عقل مدرن است. این مجموعه اخلاق اجتماعی که تقریبا در همه کشورهای صنعتی (آموزش دیده) مشترک است حاصل کاربرد قلانیت حسابگر انسانی در پاسخ به این سؤال است که چه کند تا لذت بیشتر و رنج کمتر را با دوام و امنیت جمع کند. البته منظور من، اخلاق اجتماعی است چون در دنیای مدرن، اخلاق فردی اصلا محل توجه و محل التفات نیست.