درباره علم

درباره علم

نویسنده: رضا داوری اردکانی
ناشر: هرمس
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 170
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1379 - دوره چاپ: 1

مروری بر کتاب

وقتی درباره علم و امکانات رکود و بسط آن سخن می گوییم قاعدتا باید در حوزه فلسفه باشیم یعنی آنچه می گوییم اگر سنجیده و تحقیقی باشد فلسفه علم است ولی از این بیان نباید نتیجه گرفت که هر چه درباره علم گفته شود، لایق آن نام و عنوان است پس اگر به نام فلسفه درباره علم چیزی می گوییم، دقت کنیم که گفته ها معرف ذات علم باشد. به این معنی هم نظر کنیم که فلسفه علم محدود در یک حوزه فلسفی مثل فلسفه تحصلی یا فلسفه تحلیلی نیست و البته با ملاک های روش شناسی هم نمی توان حد و حدود علم را تعیین کرد.

دکتر داوری در این کتاب به صراحت موضع خود را در باب علم و تفکر علمی مشخص می کند و سعی می کند در قالب مقالات متعدد، نسبت میان علم و سیاست، قدرت، فلسفه، آزادی، توسعه، جامعه و ... بکاود و به خواننده بنمایاند. علاوه بر این که «آینده و وضع علم در ایران» را نیز از نظر دور نمی دارد و «شرایط و موانع بسط علم و رشد پژوهش در ایران» را نیز توصیف و تبیین می کند. در حالی که «علم دوستی و اسلام» را نیز از چشم نمی اندازد و در مقاله ای مجزا این بحث را نیز مورد تدقیق و واکاوی قرار می دهد.

...اگر اوتوپی پردازان زمان رنسانس به تأسیس مدینه علمی نظر داشته اند و فی المثل اگر فرانسیس بیکن در «آتلانتیس نو» علم را مدار عالم و خانه دانشمندان را مرکز اداره و مدیریت کشور یافته است و اساس نظری اندیشه اش این بوده است که جامعه جدید با علم قوام می یابد، اکنون بیش از چهار صد سال است که جامعه علمی قوام یافته است. در زمانی که این جامعه از مرحله کودکی گذشته بود و به مرحله نشاط و غرور جوانی قدم می گذاشت، این پندار قوت گرفت که با پیشرفت علم، بشر بر همه ضعف ها و ناتوانی ها و نقص ها فائق می آید و جنگ و فقر و بیماری را مغلوب می کند و بنیاد بهشت را بر زمین می گذارد.

اکنون دیگر این سودا در هیچ جا قوتی ندارد و اگر بعضی از اهل فضل و سیاست در مناطق توسعه نیافته هنوز به این سودا دچارند، این ابتلادیر نمی پاید و بزودی از این سودا خلاص می شوند. سودای تحقق بهشت زمینی که در قرن های هفدهم و هجدهم انگیزه رو کردن به علم بود اکنون مانع درک و فهم و علم آموزی است....