در تاریکی هزاره ها ؛ سلفون

در تاریکی هزاره ها

نویسنده: ایرج اسکندری
به کوشش : علی دهباشى
ناشر: نگاه
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 430
اندازه کتاب: وزیری سلفون - سال انتشار: 1385 - دوره چاپ: 3 

مروری بر کتاب 

کتاب آخرین تالیف ایرج اسکندری و تحقیقی است درباره روند فروپاشی جامعه بدوی و علل و چگونگی پیدایش نخستین دولت در سرزمین ایران  که بر پایه اسناد و شواهد باستان شناسی و روشی مقایسه‌ای صورت گرفته و تلاش شده سیر تحول اقتصادی ـ اجتماعی ایران کهن تا تشکیل نخستین دولت (دولت ایلام), نیز ویژگی‌های این قوم تا حدودی روشن شود .

کتاب از یک مقدمه و چهار بخش اصلی تشکیل شده است .مقدمه به منظور روشن ساختن مطالب مورد تحقیق و تعیین حدود زمانی و مکانی آن, تحت عنوان کهن‌ترین ساکنان ایران تنظیم گردیده است .

اسناد و مدارک کتبی و نیز شواهد باستان‌شناسی بسیاری نشان می‌دهد که لااقل از نیمه او هزاره سوم تا نیمه دوم هزاره اول پیش از میلاد (یعنی تا زمان تشکیل دولت سر تا سری هخامنشی) چندین شهر دولت، دولت‌های منطقه‌ای و سپس یک دولت سرتاسری در بخش غربی سرزمین ایران پدید آمده‌اند که عمده‌ترین آن‌ها به ترتیب تاریخ تشکیل عبارتند از: 

دولت ایلام، دولت ماد، دولت هخامنشی. به طوری که از مدارک مختلف برمی‌آید طی همین دوهزار سال حکومت‌های محلی چندی از قبیل گوتی، لولوبی، کاشی، حکومت‌های ماننایی، سکایی، مادی و پارسی نیز در مناطق غربی ایران در حال تکوین یا تشکیل بوده‌اند.

بدیهی است که این دولت‌ها از آسمان نازل نشده و یا به خودی خود از سرزمین سبز نشده‌اند. دولت مانند هر پدیده اجتماعی دیگر یک مقوله تاریخی است؛ یعنی حادث است و بنابراین پیدایش آن لزوما زمانی را مفروض می‌دارد که دولت وجود نداشته است یعنی پیش از تشکیل آن حاکمیت و اداره امور جامعه بر مبانی دیگری استوار بوده است. 
از سوی دیگر چون دولت به مثابه یک پدیده اجتماعی از دورن جامعه نشأت می‌گیرد. ناگزیر تکوین و پیدایش و سازمان یابی آن در مرحله اول معلول روند تحولی و شرایط تاریخی جامعه‌ای است که از درون آن برمی خیزد.

اسکندری که در سال 1364 در گذشته است دانش آموخته اقتصاد در فرانسه بود و علاوه بر مقالات، تحلیل‌ها و گزارشات متعدد علمی و تحقیقاتی در مورد اوضاع ایران کتاب «سرمایه» کارل مارکس را ترجمه کره است.

فهرست

از شکار تا کشت و کار
گسترش کشت و کار و ده زیستی در سرزمین ایران
پیشرفت‌های فنی و اقتصادی در جامعه بدوی
همبودی دودمانی نخستین شکل سازمانی جامعه بدوی
روند تکاملی همبودی بدوی
ژنت و نظام ژنتی ـ تحول خانواده و مناسبات خویشاوندی
آثار ژنت مادرسالاری در ایران
بقایای جامعه ژنتی نزد ایلامیان
زنتوی ایرانیان
اشکال تجزیه و انحلال ساختار بدوی
همبود خاندانی مرحله گذار از مادرسالاری به پدرسالاری
تبدیل 'ویس دودمانی 'به 'همبود کشاورزی یا دهکده‌ای 'و تحول مالکیت و دینی
دگرگونی در مناسبات سیاسی حاکمیت
روند قشربندی و پیدایش طبقات در جامعه بدوی ایران
منظره عمومی
جامعه طبقاتی ایلام در نمونه شوش
بردگی و مناسبات وابستگی در جامعه ایلام
پیدایش دولت ایلام
شهر و شهر ـ دولت
تحول حکومت و شیوه اعمال قدرت دولتی در ایلام
خصلت ساختار اقتصادی ـ اجتماعی و شیوه تولید در جامعه طبقاتی ایلام