دانشنامه شعر عاشورایی

دانشنامه شعر

گردآوری : مرضیه محمدزاده
ناشر: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی 
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 1150
اندازه کتاب: رحلی گالینگور روکشدار - سال انتشار: 1386 - دوره چاپ: 2

مروری بر کتاب

جلد دوم : انقلاب حسینی در شعر شاعران غیر عرب

جلد دوم کتاب که شامل شاعران غیر عرب (اعم از ایرانى و سایر ملل) مى‏‌باشد، در سه فصل شاعران متقدم، متأخر و معاصر به‌تفکیک زمانى، مشخص شده‏‌اند. شاعران متقدم و متأخر بر اساس سال وفات و معاصرین بر مبناى سال ولادت طبقه‌‏بندى گردیده‏‌اند

از شاعران معاصر آنان‏ که در قید حیات نبودند و یا به علت اشتهار، زندگی‌‏نامه و نمونه‏‌هاى اشعار آنان در دسترس بود، با تحقیق اسنادى و رجوع به کتابخانه‏‌ها، اطلاعات مورد نیاز جمع‏‌آورى و اشعار آنان از بین کتب آنها یا مجموعه‌‏هاى گردآورى شده گزینش گردید. سایر شاعران معاصر - که بیش از نیمى از شاعران معاصر گردآورى شده‏‌اند - با مراجعه و ارتباط مستقیم با آنان، زندگی‌‏نامه و اشعارشان اخذ گردید.

دربرگیرنده زندگی شاعران عرب و غیر عرب و نمونه‌هایی از اشعار و مراثی آنان است.اثر حاضر، در بردارنده‏ ادبیات شیعه و عقاید و احساسات و جهت‏‌گیرى شاعران عرب و پارسى‌گوى، در طول تاریخ به‌‏ویژه بر محور حادثه جان‌سوز کربلا مى‏‌باشد و سعى شده است در آن از ارزشمندترین آثار عاشورایى این شعرا نمونه‏‌هایى آورده شود، تا بر مبانى مذهبى و حق‏‌جویى شیعه استدلال گردد که چگونه شاعران اندیشمند از جان، مایه می‌‏گیرند تا خصلت‏هاى نیکوى آل محمد(ص) را نمودار سازند و این کار سترگ، هنر شعر و شاعرى است که حقیقت را با جلوه خاصى نشان می‌‏دهد و در دیدگاه نسل‌هاى آینده که تشنه‏ى حق‏‌جویی‌اند، قرار می‌‏دهد.

نویسنده به این نکته اشاره دارد که در زبان عربى، از همان آغاز، پس از حادثه کربلا، آن واقعه‌‏ى عظیم به شعر راه یافت و بازماندگان شهدا از اهل‌بیت(ع) به سرودن مرثیه پرداختند. سپس شاعران دیگر در سال‌ها و قرون متمادى، همواره در ترسیم نهضت کربلا و بیان مصائب اهل‌بیت(ع) از سلاح شعر مدد گرفتند و در این راه هر شاعرى به فراخور زمان از سبک‏ها و روش‌هاى گوناگون بهره برده است. برخى در قالب سوزناک‏ترین مرثیه‏‌ها، عواطف را برانگیختند و به جنبه‏‌هاى عاطفى و روحى بیشتر تکیه کردند و برخى روش مقتل و واقعه‌‏نگارى و ثبت قضایا را براى شرح ماجرا در پیش گرفتند. بر همین اساس نباید انتظار داشت که شعر همه شاعران از لحاظ عمق و تأثیر یکسان باشد و یا توانایى و قدرت آنها را در خلق آثار منظوم به یکسان ارزیابى نمود