- موجودی: موجود
- مدل: 192859 - 98/5
- وزن: 0.50kg
دانش و ارزش
نویسنده: عبدالکریم سروش
ناشر: یاران
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 340
اندازه کتاب: وزیری - سال انتشار: 1359 - دوره چاپ: 3
کیفیت : درحد نو ؛ مهر دارد
مروری بر کتاب
پژوهشی در ارتباط علم و اخلاق
کتاب دانش و ارزش پژوهشی است مستند و دقیق در خصوص ارتباط علم و اخلاق که آقای سروش با چیره دستی در این کتاب به کاوش مفهوم اخلاق در غرب و شرق ، و در ادیان و مفاهیم منطقی و فلسفی می پردازد، می توان این کتاب را از نخستین کتب فلسفه اخلاق تالیفی در کشورمان دانست .
عبدالکریم سروش، به گواهی آثار مکتوبش، چندان دغدغه بومیسازی علوم انسانی را نداشته و بر «ضرورت بومیسازی» این علوم تاکید نکرده است. اما از آنجایی که بومیسازی امور و اشیاء، یکی از مسائل جدی بسیاری از روشنفکران ایرانی، اعم از دینی و غیردینی، بوده است و در جامعه انقلابی ایران در اوایل دهه ۶۰ نیز «اسلامی کردن علوم انسانی» مصداقی از بومیسازی این علوم بود، سروش نیز به ناچار در وادی تئوریپردازی در باب بومیسازی علوم انسانی گام نهاد.
چه در اوایل انقلاب بر ضرورت اسلامی شدن عالم و آدم تاکید اکیدی میرفت و در شرایطی که بحث اسلامی کردن علوم انسانی به جد در جامعه ایران مطرح شده بود، سروش ناگزیر بود که در این باب اتخاذ موضع کند. هم از این رو وی در دو سخنرانی، که اینک در کتاب تفرج صنع منتشر شده اند، از آراء خود در این خصوص جامه برکند. رای اساسی سروش در بحث از اسلامی شدن علومانسانی را میتوان بدین صورت بیان کرد: روشهای علومانسانی اسلامی نمیشوند اما فضای تولید این علوم میتواند اسلامی شود. منظور از فضای تولید علوم انسانی نیز ذهن و ضمیر عالمانی است که قرار است تولیدکننده این علوم باشند.
سروش در اینباره میگوید: «اگر ما عالمان اسلامیای داشته باشیم که هم بر مبانی شریعت و به خصوص انسانشناسی آن مسلط و محیط باشند و هم بر متد و مواضع علوم انسانی احاطه یابند، تزویجی فرهنگی که در ضمیر این عالمان صورت میگیرد زمینه حاصل خیزی خواهد بود برای خلق و رشد علوم انسانی... پژوهندگان ما {باید} ... سرزمین ذهنشان مالامال از عطر و بوی معرفتهای الهی باشد و اینان نه به طور سطحی بلکه با اطلاع عمقی از علومانسانی به کار خلق و کشف و تولید این علوم بپردازند. آنچه اینان تولید کنند یقینا علم انسانی اسلامی خواهد بود. اسلامی بودن معنایی غیر از این ندارد. در یک این سرزمین اصیل اسلامی هر چه که رویید اسلامی است.”
سروش همچنین میگوید: «تاکید میکنم اسلامی کردن علومانسانی این نیست که روایاتی را بر آنها بیفزاییم، این نیست که روایاتی را بخوانیم و از آنها چیزهایی را در زمینه روانشناسی و... استبناط کنیم،این نیست که از آیات قرآن و روایات استخراج علوم کنیم... این کارها نشدنی و بیسود است... آنکه شدنی است این است: فضای ذهن و ضمیر، اسلامی شود... از آن پس هر چه از آن کوزه بیرون بتراود علمی اسلامی است و راه اسلامی کردن علومانسانی در این سرزمین همین است و بس.» ملاحظات سروش درباره امکان اسلامی شدن علومانسانی، به خوبی نشان میدهد که درک وی از این مساله،بسیار عمیقتر از انقلابیون و اسلامگرایان سالهای نخست انقلاب اسلامی بوده است.