داستایفسکی ؛ قصه گوی مصائب بی خدایی

داستایفسکی ؛ قصه گوی مصائب بی خدایی
نویسنده: مصطفی رستگاری
ناشر: رسش
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 124
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1387 - دوره چاپ: 2 
کد کتاب: 6187

مروری بر کتاب 

فیودور میخائیلوویچ داستایفسکی در سی ام اکتبر 1821 در خانواده ای متوسط در شهر مسکو به دنیا آمد. پدرش، میخائیل داستایفسکی پزشک ارتش بود و مادرش، دختر یکی از بازرگانان مسکو. فیودور فرزند دوم خانواده بود و یک سال پس از برادر بزرگ اش میخائیل به دنیا آمد. 
پس از او پنج برادر و خواهر دیگر نیز به خانواده ی آن ها اضافه شدند. دوران کودکی داستایفسکی به دلیل آنکه خانواده ی او اهل معاشرت نبودند در فضای همراه با سکوت و تنهایی و انزوا سپری شد وهمین ویژگی در آینده از او مردی به ظاهر خجول و درون گرا ساخت و...

کتاب ؛ شرح زندگی «فئودور میخائیلوویچ داستایفسکی» (1821ـ1881م) است که در دو بخش خوانش روزگار و خوانش آثار نوشته شده است. در بخش اول زندگی شخصی، فراز و فرودهای زندگی اجتماعی و سیاسی و تاثیر تحولات زمانه بر آثارش به رشته تحریر در آمده است. در بخش دوم چهار رمان اصلی اش با نگاه دقیق معرفت شناسانه شرح و سنگ بنای جهان فکری و فلسفی خاص داستایفسکی و دغدغه های انسانی اش در خصوص اخلاق ، ذات نیک و بد ،ایمان و گناه تفسیر شده ودرون مایه اصلی آثار داستایفسکی که تاکید بر تضاد و دوگانگی و عدم تساوی اخلاقی در جامعه انسانی است با نگاه تیز بین نویسنده و تاکید اش بر نوع پردازش شخصیت های رمان ها و سیر تحول افکار و عقاید ادیب بزرگ روسی به خوبی بررسی شده است.

نویسنده در بخش خوانش آثار با تحلیل موضوعی شخصیت های رمان های پنج گانه داستایفسکی نبوغ بی نظیر وی و نظم و ترتیب منطقی اندیشه هایش را بازگو می کند که چگونه داستایفسکی با درون کاوی های عمیق فلسفی، ذات نیک و بد انسان را در آثارش نمایان و در عین حال نوعی علم اخلاق و شکل خاصی از رمان با توصیفات و تخیلات خاص خود ارائه می کند. 
رستگاری ضمن مرور جنایت و مکافات در جمله ای به چکیده اخلاقی این رمان می پردازد: «فرا رفتن از اخلاق مساوی است با فراتر رفتن از انسان، و فراتر رفتن از انسانیت،به معنی خدا شدن است.اما و هزار اما...انسان تاب و تحمل خدا شدن را ندارد،زیرا فرا انسان شدن به معنای انکار خداست و انکار خدا به معنای انکار انسان بودن خویش». 

فصل آخر کتاب با عنوان «فقدان ایمان،بی نظمی مذهبی و حضور شیطان» به بررسی رمان براداران کارامازوف پرداخته است. داستایفسکی در ایامی که با از دست دادن دومین فرزندش روزگارش تلخ بود ، این رمان که بزرگترین اثر او و یکی از شاهکارهای بزرگ ادبیات جهان است را نوشت ،شاهکاری که فیودور 45 ساله را به شهرتی عجیب رساند. «تمامی اندیشه هایی که در تمام عمر ،ذهن و روح داستایفسکی را به خود مشغول داشته و در آثار پیشین خود پرداخته بود ،به گونه ای کامل تر و پخته تر در این اثر امکان بروز و ظهور یافت».مصطفی رستگاری درونمایه اصلی رمان را گناه پدرکشی و انکار خدا می داند و سیر تحول روحی قهرمان و شخصیت های رمان را به زیبایی و با استناد به عقاید مسیح شرح می دهد.