خورشیدی که در تاریکی تبعید درخشید

نویسنده: سیدعلی آذری
ناشر: اقبال
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 385
اندازه کتاب: وزیری سلفون - سال انتشار: 1350 - دوره چاپ: 1 

کمیاب - کیفیت : 

مروری بر کتاب 

یکی از نمایش نویسان تئاتر ایران که خاکستر فراموشی و دست بی‏رحم گذر زمان،نام وی را کم‏رنگ‏ و محو ساخته،میرزا سید علی خان آذری است که‏ متأسفانه جز ذکر نامی از وی،از طرف محققین تئاتر و آثار نمایشی ایران اشارهء دیگری دربارهء وی نشده است.سید علی آذری یکی از معدود شخصیت‏ های تاریخ‏ تئاتر ایران است که در عرصهء تئاتر،نمایشنامه نویسی و طرفداری و حمایت از حضور اقشار مختلف در صحنه‏ های‏ تئاتر زحمات فراوانی را متحمل شده و حتی برای تحقق‏ این هدف،طعم تلخ تبعید و زدان در کلات نادری خراسان‏ را نیز چشیده است.

وی در عرصهء تئاتر ایران با بزرگانی‏ همچون میرسیف الدین کرمانشانی و کمال الوزاره‏ محمودی ارتباطی نزدیک داشته و در زمرهء نمایش‏های‏ تاریخی،حماسی،اخلاقی و نمایشنامه‏های موزیکال(اپرا و اپرت)آثاری چند از خود به یادگار گذاشته است.روزی‏ که او کار تئاتر و نمایشنامه نویسی را آغاز کرد،تئاتر در جامعهء ایران جایگاه اصلی خود را پیدا نکرده بود و مسأله‏ای‏ غیرقابل قبول برای عامهء مردم به شمار می‏رفت.

...تا مدت‏ها پس از توقیف اجرای این نمایش، آذری مورد هجوم و حملات ناگهانی و شبانهء اوباش و مخالفانش،هتاکی و فحاشی بسیار قرار داشت.مدتی بعد برای استنطاق به نظمیهء مشهد فراخوانده شد و مدت 48 روز در زندان مشهد،توقیف و بازداشت شد،پس از گذشت‏ مدتی،انتشار مقالهء مذکور که در واقع نقدی تند و شدید به عملکرد رئیس نظمیهء مشهد،محمد رفیق خان نوایی،بود، حکم و فتوای نفی بلد و تبعید وی به دلیل تجدد خواهی‏ به کلات نادری،که در آن زمان زندان و محبس برخی‏ متهمان و مجرمان بود،صادر گردید.

3 ماه و 2 هفته تبعید به کلات نادری از تلخ‏ترین‏ وقایع زندگی آذری محسوب می‏شد،وی شرح حوادث‏ این واقعهء شوم را با حمایت‏ها و تشویق‏های مرحوم سید محمد علی جامالزاده در کتاب خورشیدی که‏ در تاریکی تبعید درخشید،که‏ نگارش آن حدود 20 ماه طول کشید، به رشتهء تحریر درآورد و این کتاب‏ را به تاریخ 1346/5/9 با مجوز رسمی‏ شمارهء 20/1498 اداره کل نگارش وزارت‏ فرهنگ و هنر،ثبت و در سال 1350 خورشیدی در چاپخانهء شرکت نسبی اقبال‏ و شرکا در تهران به چاپ رساند.سید علی آذری حتی در دوره تبعیدش به‏ کلات نادری،از آفرینش و فعالیت هنری دست‏ نکشید و طرح نگارش چندین نمایشنامه را از نو آغاز کرد.