سمینار خلیج فارس

نویسنده: گروه نویسندگان
ناشر: دفتر فرهنگی دربار شاهنشاهی - اداره کل انتشارات و رادیو - چاپخانه سازمان سمعی و بصری هنرهای زیبای کشور
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 500
اندازه کتاب: وزیری گالینگور - سال انتشار: 1342 - دوره چاپ: 1

کمیاب - کیفیت :  نو ؛ واجد عکس محمدرضا شاه پهلوی

مروری بر کتاب

مصور - همراه با نقشه

...پیش از آنکه قوم آریایی بر ایران تسلط پیدا کنند، آشوری‌ها این دریا را در کتیبه‌های خود به نام نا مرتوNarmarratu که به معنی رود تلخ است، یاد کرده‌اند. احتمالاً این قدیمی‌ترین نامی است که از خلیج فارس باقی مانده است.

در تمدن ایلامی در هزارة سوم قبل از میلاد که از حدود جنوب این امپراتوری را دربرمی‌گرفت و به بوشهر کنونی (لیان قدیم، به قول یونانیان مزامبریا) محدود می‌شد، سنگ‌نبشته‌هایی به دست آمد که بیانگر توجه ایلامی‌ها به سواحل خلیج فارس است. با تشکیل امپراتوری هخامنشی و تصرف فینیقیه و مصر، هخامنشیان به ضرورت توسعه و نفوذ خوذ در دریاها پی بردند. اقدام داریوش در شناسایی مسیرهای دریایی نشان می‌دهد که چگونه این پادشاه به منطقة خلیج فارس توجه خاصی داشته است.

اگر چه رویکرد هخامنشیان بر کرانه های شمالی خلیج فارس به ویژه بنادر بوشهر از دوران کوروش آغاز می شود و وجود« کاخ زمستانی کورش» در منطقه چرخاب برازجان موید این نظر است، اما دیگر آثار دورة هخامنشی در منطقه دشتستان از جمله« کاخ بردک سیاه» در روستای درودگاه و « کاخ سنگ سیاه» در روستای جتوط در نزدیکی سعدآباد متعلق به دوران جانشینان کوروش و احتمالاً داریوش و خشایارشاه بوده و مجسمه سنگی مرمر سیاهی که در روستای درودگاه در اکتشافات باستان شناسی یغمایی از زیر خاک بیرون آمد، همگی دلالت بر آن دارد که پادشاهان متقدم آن سلسله عنایت خاصی به دریای پارس و نقش آن در مبادلات تجاری و بازرگانی داشته اند

...اگرچه نام دریای پارس به صورت مستند در آثار مورخان و جغرافی‌دانان یونانی آمده، اما در کتیبه‌ای که از داریوش هخامنشی در تنگة سوئز مصر یافته شد، عبارتی به این مضمون آمده که: «درایه تی هچا پارسیا آئی‌تی» که زبان شناسان آن‌را به این صورت معنی کرده‌اند: دریایی که از پارس می‌رود (سر می‌گیرد)؛ چنان‌که ملاحظه می‌شود، از این دریا با عنوان دریای پارس یاد شده است.

شایان ذکر است که بیش ازسیزده تن از مورخان و جغرافی‌دانان یونانی و رومی مانندهکاتائوس (480 ق.م)، ویکائرخوس (300 ق.م)،آراتستن (210 ق.م)،هیپارخوس(یاهیپارک)(130ق.م)،پوزیروتیوس (یک ق.م)، استرابو (یک ق.م)، پومپوتیوس ملا (یک میلادی)، کنت کورث (اول میلادی)، فلاریوس آریانوس (140 م)، بطلمیوس(قرن دوم میلادی، پری اجب (300 میلادی) و اوروزیوس (400 میلادی) در آثار خود خلیج فارس را به صورت «سینوس پرسیکوس»، «پرسیکوم ماره» و «پرسیکون کاای تاس» آورده‌اند....

فهرست نویسندگان مقاله

دکتر احمد مستوفی
دکتر مسعود کیهان
دکتر گنجی
دکتر مشکور
سرتیپ رزم آرا
دکتر تاجبخش
دکتر جناب
دکتر بینا
سرلشکر بهروز
دکتر یارشاطر
دکتر بیانی
و...